Pek çok mülteci süregelen çatışmalar, savaşlar ve zulüm nedeniyle evine geri dönememektedir. Pek çoğu koruma talebinde bulunduğu ülkede kendileri için tehlikeli olabilecek durumlar içinde veya belirli ihtiyaçları karşılanamadan yaşamaktadır. Bu tür durumlarda, UNHCR mültecilerin üçüncü bir ülkeye yerleştirilmelerine yardımcı olmaktadır.
Üçüncü ülkeye yerleştirme, hassas durumdaki mültecilerin özel ihtiyaçlarını karşılamak için sığındıkları ülkeden koruma ve ihtiyaç duydukları yardıma ulaşacakları bir başka ülkeye gönderilmelerine olanak tanıyan bir çözümdür. Üçüncü ülkeye yerleştirme, yoğun bir mülteci nüfusuna ev sahipliği yapan ülkelerin üzerindeki baskıyı hafifletmek için uluslararası toplumun gösterdiği dayanışma ve sorumluluk paylaşımının somut bir ifadesidir.
Mülteci statüsünün tanınması, bir mültecinin her zaman üçüncü bir ülkeye yerleştirilmek üzere yönlendirileceği ve dosyasının sunulacağı anlamına gelmemektedir. Üçüncü ülkeye yerleştirme bir hak değildir. Başvuruya dayalı bir süreç de değildir. Yalnızca çok sınırlı sayıda mülteci bu çözümden faydalanmaktadır. Bunun nedeni, her yıl açılan yerleştirme kontenjanın çok az olmasıdır. Bu sebeple bu kontenjan, en hassas durumdaki kişilere, sığınma talebinde bulundukları ülkelerde özel ihtiyaçları karşılanamayan veya risk altında olan ve menşe ülkelerine güvenli geri dönüş olanağı bulunmayan mültecilere ayrılmaktadır. Dünyadaki tüm mültecilerin %1’inden azı üçüncü ülkeye yerleştirilmektedir.
UNHCR Türkiye, dünya genelinde en büyük üçüncü ülkeye yerleştirme programlarından birini yürütmektedir. UNHCR, üçüncü ülkeye yerleştirilmeye uygun en hassas durumdaki kişilerin tespitinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğüyle (GİGM) işbirliği içinde çalışmaktadır. Tüm mülteciler üçüncü ülkeye yerleştirme küresel kriterlerine göre değerlendirilmekte, nihai kararı mültecileri kabul eden ülkeler vermektedir.