Bρίσκοντας την κοινότητα μέσω της μουσικής του

Ο Mahmoud στο διαμέρισμά του στο κέντρο της πόλης παίζοντας ούτι. Όπως λέει, θέλει να εργαστεί ως μουσικός και να μάθει να παίζει μπουζούκι και μπαγλαμά. © UNHCR/Achilleas Zavallis

«Μεγάλωσα σε μια μεγάλη οικογένεια», λέει ο Mahmoud για τα χρόνια της νιότης του. Μεγαλώνοντας στη Δυτική Όχθη, στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, ο Mahmoud  έπρεπε να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο που δεν μπορούσε να δει.

Μπορεί να μην είχε την όρασή του, αλλά ανακάλυψε σύντομα το ταλέντο του να αντιλαμβάνεται τους ήχους του κόσμου γύρω του. Είχε επίσης χρόνο να εμβαθύνει στα ερωτήματα και τα διλήμματα που αντιμετώπιζε.

Με το μουσικό του αυτί, ο Mahmoud  παρακολούθησε μαθήματα μουσικής στη Ραμάλα και αποφάσισε να φύγει για σπουδές στην Αίγυπτο,  όπου έμαθε ούτι και εργάστηκε ως μουσικός.

Ο Mahmoud  παντρεύτηκε, σύμφωνα και με την κουλτούρα της χώρας του, ενώ με τη γυναίκα του απέκτησαν τρία παιδιά. Αλλά η συνεχής εσωτερική του αναζήτηση, τού έφερνε παράλληλα θλίψη. «Πιστεύω στους ανθρώπους και στη δύναμη της ψυχής», αναφέρει. Οι τόσο μη συμβατικές απόψεις του, τον έφερναν σε σύγκρουση με τους γύρω του.

«Γεννήθηκα τυφλός. Πάντα μιλούσα ανοιχτά για αυτά που νιώθω», λέει ο Mahmoud. Οι απόψεις του για τις κοινωνικές συμβάσεις και κατασκευές δεν γίνονταν αποδεκτές από την οικογένειά του και τον ευρύτερο κοινωνικό του περίγυρο. «Ως αποτέλεσμα, έχασα οικογένεια, φίλους και δουλειά. Έχασα τα πάντα», εξηγεί.

Όχι μόνο τον άφησε η σύζυγός του, παίρνοντας τα παιδιά τους, αλλά και οι φίλοι του τον απέφευγαν, ενώ έχασε επίσης και τη δουλειά του. Ο Mahmoud  δεν ήταν πλέον αποδεκτός στην τόσο συμπαγή κοινότητά του, στην οποία ουσιαστικά στηριζόταν λόγω της αναπηρίας του.

«Ως τυφλός, θα μπορούσα να σκεφτώ το συμφέρον μου και να μην πω κουβέντα σε κανέναν. Όμως επέλεξα να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου και τους άλλους κι ας το πλήρωσα με μοναξιά, περιφρόνηση και τελικά με ξεριζωμό από την πατρίδα μου», υποστηρίζει ο 46χρονος πρόσφυγας.

Τελικά ο Μahmoud  πέρασε στην Ιορδανία και εγκαταστάθηκε στο Αμμάν, όπου και εργάστηκε ως μικροπωλητής στα παζάρια της ιορδανικής πρωτεύουσας. Όμως και εκεί, οι απόψεις του δεν του επέτρεψαν να ξεκινήσει μια καινούρια ζωή και να ενταχθεί.

O αποκλεισμός που βίωσε τον έκανε να πάρει την απόφαση να διαφύγει για μια ακόμα φορά. Μετά από πολλές δυσκολίες κατόρθωσε να δανειστεί χρήματα από φίλους του και έτσι μπόρεσε να περάσει στην Κω το καλοκαίρι του 2018. Μετά από τέσσερις μήνες στο νησί, o Mahmoud μετακινήθηκε στην Αθήνα.

Όμως οι δύσκολες στιγμές δεν είχαν τελειώσει. Όλα όσα είχε περάσει αυτά τα χρόνια, η προσβλητική συμπεριφορά και το bullying που είχε υποστεί, άφησαν βαθιά ψυχικά τραύματα. Ο Mahmoud κλείστηκε στον εαυτό του, ένιωθε φόβο και δεν εμπιστευόταν τους ανθρώπους. Επέλεξε να ζήσει μόνος του, όμως έπεσε θύμα εκμετάλλευσης και έτσι κατέληξε σε ένα βρώμικο και σκοτεινό υπόγειο στο κέντρο της Αθήνας.

AZ_law

Ο Mahmoud και ο Hani, τον οποίο νιώθει σαν φίλο και αδερφό μαζί, απολαμβάνουν ο ένας την παρέα του άλλου στο σπίτι του Mahmoud. © UNHCR/Achilleas Zavallis

Greece. short description

Ο Mahmoud στο διαμέρισμά του στο κέντρο της πόλης παίζοντας ούτι. Όπως λέει, θέλει να εργαστεί ως μουσικός και να μάθει να παίζει μπουζούκι και μπαγλαμά. © UNHCR/Achilleas Zavallis

Greece. short description

Ο Mahmoud και ο Hani, τον οποίο νιώθει σαν φίλο και αδερφό μαζί, απολαμβάνουν ο ένας την παρέα του άλλου στο σπίτι του Mahmoud. © UNHCR/Achilleas Zavallis

Στις αρχές του 2020, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ενημέρωσε τον φορέα ψυχικής υγείας και εταίρο της, την Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ), για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Mahmoud.

Η ΕΠΑΨΥ συντονίζει μια ομάδα ειδικά εκπαιδευμένων μελών που παρέχουν βασική ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες στη μητρική τους γλώσσα. Ο Hani, πρόσφυγας κι ο ίδιος από τη Συρία, είναι εργαζόμενος ψυχοκοινωνικής υποστήριξης με βάση την κοινότητα, παρέχοντας δηλαδή υπηρεσίες από πρόσφυγα προς πρόσφυγα. Ανέλαβε την ψυχοκοινωνική υποστήριξη του Mahmoud και προσπαθεί να τον βοηθήσει ώστε να σταθεί στα πόδια του και να ξεκινήσει μια καινούρια ζωή.

«Μοιράζεται μαζί μου τις αγωνίες του, τον στηρίζω και προσπαθώ να τον βοηθήσω να βρει λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει», λέει ο Hani. «Τον επισκέπτομαι μια φορά την εβδομάδα, ενώ μιλάμε στο τηλέφωνο σχεδόν καθημερινά. Τον συνοδεύω σε γιατρούς και δημόσιες υπηρεσίες και τον βοηθάω με τη γραφειοκρατία.»

Οι πρόσφυγες εργαζόμενοι της ομάδας της ΕΠΑΨΥ εποπτεύονται από εκπαιδευμένους ψυχολόγους ή κοινωνικούς λειτουργούς και αποτελούν γέφυρα μεταξύ της προσφυγικής κοινότητας και των επαγγελματιών παρόχων υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Το πρόγραμμα υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το γεγονός ότι ο Mahmoud ήρθε σε επαφή με την ΕΠΑΨΥ ήταν σωτήριο γι’ αυτόν. «Για μένα ο Hani είναι φίλος και αδερφός. Στις δημόσιες υπηρεσίες οι άνθρωποι είναι συνήθως ευγενικοί, αλλά χρειάζομαι βοήθεια για να συμπληρώνω τις φόρμες και να επικοινωνώ. Ιδίως τώρα με την πανδημία, όλα είναι πιο περίπλοκα και δύσκολα. Η παρουσία του Hani μού δίνει κουράγιο. Νιώθω ότι έχω έναν φίλο που με νοιάζεται και προσπαθεί να με βοηθήσει.»

Πριν από κάποιους μήνες, ο Παλαιστίνιος πρόσφυγας έπεσε θύμα κλοπής. Πέρα από τα λιγοστά του χρήματα, έχασε και τα έγγραφα που αποδεικνύουν ότι είναι τυφλός. Έχοντας δίπλα του τον Hani, ο Mahmoud επισκέπτεται τους γιατρούς που πρέπει να πιστοποιήσουν πως είναι τυφλός και έτσι να πάρει το επίδομα αναπηρίας που δικαιούται.

Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, ο 46χρoνος άντρας θέλει να γίνει ενεργό μέλος του σωματείου «Φάρος Τυφλών», που γνώρισε μέσω του Hani, και να παρακολουθήσει μαθήματα Ελληνικών και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ακόμη, σκοπεύει να ενταχθεί στη θεατρική ομάδα του σωματείου και να γραφτεί στο γυμναστήριο.

Ο Ηani αναφέρει: «Ο Mahmoud αρχίζει να καταλαβαίνει και να μιλάει Ελληνικά, όμως ζει μόνος του, είναι τυφλός και δεν ξέρει την Αθήνα. Οπότε, χρειάζεται κάποιον στο πλευρό του.»

Πριν από περίπου δύο μήνες, ο Mahmoud κατόρθωσε να νοικιάσει ένα μικρό διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης και πλέον ατενίζει το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία και δύναμη. Συχνά επισκέπτεται επίσης μια γειτονική καφετέρια και άρχισε να αναπτύσσει δεσμούς με τους θαμώνες της.

«Η Αθήνα είναι μεγάλη πόλη με πολλή κίνηση. Νομίζω πως δεν είναι φιλική προς τους ανθρώπους με αναπηρία. Παίρνει χρόνο, αλλά αρχίζω να τη συνηθίζω. Μαθαίνω τα δρομολόγια των λεωφορείων και τους δρόμους γύρω από το σπίτι μου. Έχω μετρήσει τα βήματα που χρειάζονται για να πάω στο φούρνο και το σουπερμάρκετ. Αρχίζω να βρίσκω τα κατατόπια», εξηγεί ο Mahmoud.

«Όπως στην Παλαιστίνη, έτσι και στην Ελλάδα πέρασα δύσκολες στιγμές. Όμως ζω τώρα σε ένα όμορφο σπίτι, ενώ σε λίγο καιρό θα αποκτήσω ένα σταθερό εισόδημα. Θέλω να εργαστώ ως μουσικός και να μάθω να παίζω μπουζούκι και μπαγλαμά. Θέλω ακόμη να φτιάξω ένα studio στο σπίτι μου και να γράφω τα δικά μου τραγούδια. Νιώθω πως ξεκινάω μια νέα ζωή. Είμαι αποφασισμένος, θα τα καταφέρω», λέει ο Mahmoud.


English