10 χρόνια από τo ναυάγιο με τους περισσότερους νεκρούς στη Μεσόγειο, η Ύπατη Αρμοστεία καλεί σε αποφασιστική δράση για να σωθούν ζωές
10 χρόνια από τo ναυάγιο με τους περισσότερους νεκρούς στη Μεσόγειο, η Ύπατη Αρμοστεία καλεί σε αποφασιστική δράση για να σωθούν ζωές
Στις 18 Απριλίου 2015, η Ευρώπη έγινε μάρτυρας μιας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στη θάλασσα με περισσότερους από 1.000 ανθρώπους νεκρούς ή αγνοούμενους όταν ένα σκάφος ανατράπηκε μεταξύ Λιβύης και Λαμπεντούζα στη Μεσόγειο. Έκτοτε, 34.000 άνθρωποι αναφέρεται πως έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται ενώ προσπαθούσαν να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης. Ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανόν να είναι πολύ μεγαλύτερος.
«Τις ημέρες αυτές (των γιορτών) που πολλοί περνούν με τους αγαπημένους τους, ας έχουμε στη σκέψη μας αυτούς που χάθηκαν στη θάλασσα και ας πολλαπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας ώστε να μην αναγκαστούν και άλλοι άνθρωποι να ακολουθήσουν επικίνδυνες διαδρομές», δήλωσε ο Philippe Leclerc, Διευθυντής του Γραφείου Ευρώπης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Χωρίς εναλλακτικές λύσεις, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες θα συνεχίσουν να καταφεύγουν σε επικίνδυνα ταξίδια. Μπορούν να σωθούν ανθρώπινες ζωές μέσα από την έγκαιρη έρευνα και διάσωση, αν υπάρχουν περισσότερες νόμιμες οδοί προς την Ευρώπη, αλλά και παρέχοντας βοήθεια στους ανθρώπους προκειμένου να βρουν ασφάλεια και σωτήρια βοήθεια πιο κοντά στην πατρίδα τους – εκεί όπου μένουν οι περισσότεροι πρόσφυγες.»
Τιμώντας τη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους στην τραγωδία του 2015, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες απευθύνει έκκληση για ένα ισχυρό σύστημα διάσωσης στη θάλασσα, για αξιόπιστες νόμιμες οδούς πρόσβασης στην Ευρώπη, αλλά και για ολοκληρωμένη και αποφασιστική δράση προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους σε αυτό το τραγικό τέλος.
Μια δεκαετία μετά, έχουν γίνει κάποια βήματα όσον αφορά την ανταπόκριση σε περιστατικά διάσωσης στη θάλασσα, την υποδοχή των αιτούντων άσυλο και την αντιμετώπιση των αναγκών τους στην Ευρώπη με επιμερισμό των ευθυνών και αλληλεγγύη - αρχές που έχουν πλέον κωδικοποιηθεί και στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Χρειάζεται όμως να γίνουν περισσότερα για να μπει ένα τέλος σε αυτή την παράλογη απώλεια ζωών. Η πιο οδυνηρή υπενθύμιση για το ποιο παραμένει το διακύβευμα ήρθε στις 14 Ιουνίου 2023, όταν έως και 650 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν ένα αλιευτικό σκάφος ανατράπηκε στα ανοικτά της Πύλου στην Ελλάδα. Με αφορμή αυτή την τραγωδία ανανεώθηκαν οι εκκλήσεις για ασφαλείς εναλλακτικές διαδρομές, για επείγουσα δράση και απόδοση ευθυνών.
Οι συνεχιζόμενες καθώς και οι νέες συγκρούσεις εξακολουθούν να αναγκάζουν τους πρόσφυγες να αναζητούν ασφάλεια μακριά από την πατρίδα τους. Δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου στο Σουδάν, πάνω από 11.000 Σουδανοί έχουν κάνει το επικίνδυνο ταξίδι προς την Ευρώπη. Επιπλέον, οι περικοπές στην παγκόσμια ανθρωπιστική βοήθεια έχουν αντίκτυπο στο Σουδάν και τις γειτονικές χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες, απειλώντας πλέον να επιδεινώσουν την κατάσταση και αναγκάζοντας τους ανθρώπους να μετακινηθούν πιο μακριά για την επιβίωση και την ασφάλειά τους.
Οι λύσεις είναι εφικτές, αλλά χρειαζόμαστε ολοκληρωμένη, στοχευμένη και συντονισμένη δράση κατά μήκος των διαδρομών που ακολουθούν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες.
Δεν μπορούμε να χάσουμε την ευαισθησία μας απέναντι στις τραγωδίες που εκτυλίσσονται στη θάλασσα. Αυτό που κάποτε μπορούσε να μας συγκλονίσει, τώρα μόλις και μετά βίας περνάει ως είδηση. Καθώς βυθίζονται βάρκες και χάνονται ζωές, ο κόσμος παρακολουθεί σιωπηλός και βυθίζεται σιγά σιγά κι αυτός σε μια επικίνδυνη αδιαφορία. Αυτή η αυξανόμενη απάθεια απειλεί όχι μόνο την αξιοπρέπεια αυτών που χάνονται αλλά και την ίδια μας την ανθρωπιά.
Ενώ οι θαλάσσιες αφίξεις στην Ευρώπη μειώθηκαν το 2024 κατά 24 τοις εκατό φτάνοντας τα 200.000 άτομα - ο αριθμός των νεκρών και των αγνοουμένων παρέμεινε υψηλός. Η Ύπατη Αρμοστεία εκτιμά ότι πέρυσι τουλάχιστον 3.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή ήταν αγνοούμενοι στις θαλάσσιες διαδρομές προς την Ισπανία, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Ελλάδα και την Κύπρο - με τα πραγματικά νούμερα να είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερα.
- Για τις πιο πρόσφατες θαλάσσιες αφίξεις στην Ευρώπη, επισκεφτείτε: UNHCR data portal.
Για το έργο της Ύπατης Αρμοστείας δείτε περισσότερα στην ιστοσελίδα μας.