خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانکاری لە خزمەتگوزارییەکانی پاراستنی منداڵی پەنابەران

لە ژوورێکی بچووک و کاتی لە کەمپێکی پەنابەران لە هەولێر، کە زیاتر لە ٨٥٠٠ پەنابەری تێدا نیشتەجێیە، دیلان*ی تەمەن ١٢ ساڵ، بە بێدەنگی دانیشتووە، لە بیرکردنەوەدا ون بووە. زۆرجار خۆی دەپارێزێت، هێشتا ئازاری چەوساندنەوە هەڵدەگرێت. دەڵێت: "من پێم باشە لە ژوورەوە بمێنمەوە". - منداڵەکانی تر بە ناو بانگم دەکەن.

دیلان لە تەمەنی تەنها پێنج ساڵیدا لەگەڵ خوشکە بچووکەکەی و داپیرە بەساڵاچووەکەی لە سوریا هەڵهات. دوو ساڵ پێشتر باوکی کۆچی دوایی کردبوو و دایکی دووبارە هاوسەرگیری کردەوە و منداڵەکانی جێهێشت. دیلان بەهۆی ئەم ئەزموونانەی سەرەتای منداڵییەوە پەڵەی لەسەرە، لەو کاتەوە لەگەڵ ئەو زەبر و زەنگەدا دەژی و داپیرە بەساڵاچووەکەی لە خەباتدایە بۆ دابینکردنی چاودێرییەکی گونجاو.

"ئازارەکانی دیلان قووڵن. پێویستی بە بەدواداچوونی زیاتر و پشتگیری بەردەوام هەیە بۆ ئەوەی دەست بە چاکبوونەوە بکات و تەنانەت چانسی منداڵییەکی ئاساییشی هەبێت. بەڵام ئێستا تەنانەت ئەو هیوایە خەریکە دەخلیسکێت." دلێر سدیق، توێژەری کۆمەڵایەتی کاردەکات بۆ کوردستان ڕزگارکردنی منداڵان، هاوبەشی کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران، ڕوونی دەکاتەوە.

دیلان هاوشێوەی منداڵانی دیکەی پەنابەرە لاوازەکان، پێشتر سوودمەند بوو لە بەشداریکردن لە بەرنامەکانی پەیوەست بە پاراستنی منداڵان لە کەمپەکەدا کە لەلایەن کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران پاڵپشتی دەکرێن. دراوسێکەی، ڕوا* کە زۆرجار منداڵەکان دەچێتە ژوورەوە، ئەو کەسە بوو کە سەرەتا زانی کە پێویستی بە پشتیوانی زیاترە.

ئەو دەڵێت: "خوشکەکەی و داپیرەی دەیانگوت شەڕانگێزتر دەبێت، ڕەنگە بەهۆی بەسەربردنی کاتێکی زۆر بۆ یاریکردن لە مۆبایلە زیرەکەکەیدا، دیلانم بردە ناوەندی کۆمەڵایەتی کۆمیساریای باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لە کەمپەکەدا".

دلێر دەشڵێت: "ئەو بەدەست نەبوونی تەرکیزەوە دەناڵێنێت و هەستی بە داخستنی دەکرد، و جۆرێک لە خەمۆکی. ئێمە ئەومان لە بەرنامەیەکدا جێگیرکرد کە بۆ ئەو جۆرە بارودۆخانە دروستکرابوو".

بەڵام بەهۆی کەمیی بودجە، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران کە پشتگیری لە بەرنامەکانی پاراستنی منداڵانی وەک ئەمانە دەکات، بەم زووانە زووتر لەوەی کە لە سەرەتادا پلانی بۆ دانرابوو، کارەکانیان ڕادەگرن.

لەبری ئەوە، منداڵانی پەنابەر لەوانەیە لە ڕێگەی خزمەتگوزارییە گشتییەکانەوە دەستیان بە پشتیوانی پاراستنی منداڵان بگات، کە کراوەن بۆ هەردوو هاووڵاتی عێراقی و غەیرە عێراقی. هەرچەندە خێراکردنی قۆناغ بە قۆناغ کۆتاییهێنان بە سنووردارکردنی بودجە، بەڵام هێنانە ناوەوەی پەنابەران لەناو سیستەمی نیشتمانیدا، لەوانە ئەوانەی پەیوەندییان بە پاراستنی منداڵانەوە هەیە، ئامانجێکی درێژخایەنی کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لە عێراق.

بۆ پشتگیریکردن لە هەوڵەکانی گشتگیری، لە ڕێگەی هەوڵە بەردەوامەکانەوە، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران بەشداری کردووە لە بەهێزکردنی خزمەتگوزارییەکانی پاراستنی منداڵ لە هەرێمی کوردستانی عێراق.لە ساڵی ٢٠٢٤، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران پشتگیری لە وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان کرد بە ڕاهێنانی نزیکەی ٩٥٠ کارمەندی حکومەت و کارمەندانی پاراستنی منداڵان لەسەر لایەنە سەرەکییەکانی پاراستنی ئەو منداڵانەی کە هەڵدەسەنگێندرێن کە مەترسییان لەسەرە.

ئەحمەد ڕەشید، بەرپرسی یەکەی پاراستنی منداڵ لە بەشی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی لە هەولێر کە ساڵی ڕابردوو بەشداری یەکێک لە ڕاهێنانەکانی کردبوو، وتی: "ئەو ڕاهێنانانەی کە لەلایەن کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران ئەنجامدرا، یارمەتیدەر بوون لە گواستنەوەی زانیارییەکانمان لە تیۆریەوە بۆ پراکتیک، تەیارکردنی ئێمەی بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ کەیسەکان بۆ ستانداردە نێودەوڵەتییەکان."

هەروەها ئەم هەوڵانە پاڵپشتی کراون بە دروستکردنی ناوەندە کۆمەڵایەتییەکان، لە دەرەوەی کەمپەکانی پەنابەران بەڵام هەڵکەوتوون لە ناوچەکانی میوانداریی پەنابەران، کە هەردوو کۆمەڵگەی عێراقی و پەنابەران دەتوانن دەستیان پێ بگات. ئەحمەد ڕوونی دەکاتەوە: "کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران بەم زووانە ناوەندێکی کۆمەڵایەتی نوێ لە کاوەرگۆسک ڕادەستی دەکات، کە دەبێتە شوێنێک کە وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی دەتوانێت خزمەتگوزاری گشتگیر پێشکەش بکات بۆ هەردوو پەنابەران و عێراقییەکان."

سەرەڕای ئەم هەوڵانە، نیگەرانی هێشتا هەیە سەبارەت بەو بۆشاییە دەستبەجێانەی کە ڕەنگە دروست ببن لەگەڵ قۆناغ بە قۆناغی کۆتایی هاتنی خزمەتگوزارییە مرۆییەکانی پاراستنی منداڵان و خزمەتگوزارییە گشتیەکان بۆ پشتگیریکردنی منداڵانی مەترسیدار بەردەوامن لە ڕووبەڕووبوونەوەی چەندین تەحەدا. ئەحمەد لە کۆتاییدا دەڵێت: "هەمیشە پاڵپشتی هەموو منداڵانمان کردووە، گرنگ نییە پێشینەیان هەرچییەک بێت، خزمەتگوزارییەکانمان بەردەوام دەبن و تەنانەت فراوانتر دەبن، بەڵام ترسم هەیە بەبێ پشتیوانی هاوبەشەکان نەگەنە هەمان ئاست".

بەهۆی ئەوەی زیاتر لە ١٣٠هەزار منداڵی پەنابەری خوار تەمەنی ١٨ساڵ لە کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لە عێراق تۆمارکراون، پێدەچێت خزمەتگوزارییە گشتیەکان گرژ ببن لەکاتێکدا هەوڵدەدەن بۆ پڕکردنەوەی ئەو بۆشاییە. بۆیە بەردەوامی پشتیوانی و هاوکاری بۆ بەهێزکردنی ئەم خزمەتگوزارییانە گرینگ دەمێنێتەوە. لە ڕێگەی هەوڵ و هاوبەشی بەردەوامەوە دەتوانێت هەموو منداڵێکی وەک دیلان، بەبێ گوێدانە پێشینەی خۆی، دەرفەتی چاکبوونەوە و گەشەکردن و گەشەسەندنی هەبێت.

*ناوەکان بە هۆکاری پاراستن گۆڕدراون.

لیلی کارلایل بەشداری کردووە لە ڕاپۆرتکردنی ئەم چیرۆکەدا.