In de afgelopen zes dagen zijn nu zo’n 660.000 vluchtelingen uit Oekraïne naar buurlanden gevlucht, volgens de laatste overheidsgegevens die zijn verzameld door UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie.
In dit tempo lijkt de situatie de grootste vluchtelingencrisis van deze eeuw in Europa te worden, en UNHCR maakt zich klaar om zo snel en effectief mogelijk te reageren.
Vluchtelingen komen Polen binnen vanuit Oekraïne bij de grensovergang Medyka. © UNHCR/Chris Melzer
Dit is een samenvatting van wat werd gezegd door UNHCR-woordvoerder Shabia Mantoo tijdens de persconferentie van vandaag in het Palais des Nations in Genève.
Alle buurlanden hebben tot nu toe op lovenswaardige wijze hun grenzen opengehouden voor mensen die Oekraïne ontvluchten. De meesten zijn naar Polen, Hongarije, Moldavië, Roemenië, Slowakije gevlucht, anderen naar verschillende andere Europese landen. Ook heeft een aantal mensen zich naar de Russische Federatie verplaatst. Nationale autoriteiten nemen de verantwoordelijkheid op zich voor de registratie, opvang, huisvesting en bescherming van deze vluchtelingen.
UNHCR dringt er bij regeringen op aan de toegang tot hun grondgebied open te houden voor alle mensen die vluchten: zowel Oekraïners als mensen uit andere landen die in Oekraïne wonen, die nu gedwongen zijn het geweld te ontvluchten. We benadrukken dat er geen sprake mag zijn van discriminatie van een persoon of groep.
UNHCR is al lange tijd aanwezig in de regio, onder meer in Polen, Hongarije, Moldavië, Slowakije en Roemenië. We coördineert de reactie op het inkomend aantal vluchtelingen met andere VN-organisaties en partners, ter ondersteuning van de nationale overheden. We versterken onze operaties door snel meer middelen, personeel en hulpgoederen te sturen om in de regio in te zetten. We bereiden ons ook voor om waar nodig cash hulp te bieden. UNHCR-specialisten op het gebied van kinderwelzijn en bescherming staan ook klaar om de nationale autoriteiten te ondersteunen.
UNHCR-veldmedewerkers melden kilometerslange wachtrijen bij de grens aan Oekraïense kant. Mensen die de grens overstaken, zeiden dat ze tot 60 uur hadden gewacht. De meeste mensen die hier aankomen zijn vrouwen en kinderen uit alle delen van Oekraïne. De temperaturen zijn ijskoud en velen melden dat ze dagenlang op de weg moeten wachten om over te steken.
UNHCR onderhoudt contacten met de autoriteiten die hulp beschikbaar hebben gesteld. We werken ook samen met partners in Oekraïne om de hulp te verdelen. Wanneer vluchtelingen aankomen, worden ze geregistreerd door de autoriteiten. UNHCR is zich bewust van de uitdagingen waarmee sommige mensen uit andere landen die Polen willen binnenkomen worden geconfronteerd en staat in contact met de autoriteiten om ervoor te zorgen dat iedereen die internationale bescherming nodig heeft, toegang heeft tot procedures. Vluchtelingen die de middelen hebben, vinden hun eigen huisvesting, terwijl anderen worden opgevangen in opvangcentra of bij lokale gemeenschappen die hun huizen hebben geopend.
UNHCR is sinds 24 februari aanwezig aan de Pools-Oekraïense grens om de aankomsttrends te volgen en verplaatst hulpgoederen van haar wereldwijde voorraden naar een nieuw gehuurd magazijn aan de grens (in Rzeszow). Ons kantoor in Polen wordt overspoeld met verzoeken om informatie en ondersteuning van vluchtelingen. UNHCR voorziet nieuwkomers van informatie en juridische diensten via een Poolse partner.
UNHCR is aanwezig aan de grens, beoordeelt het aantal vluchtelingen en staat klaar om haar operationele steun aan de regering op te schalen. Er komen constant mensen aan en de wachttijden variëren. Bij aankomst worden Oekraïners en andere nationaliteiten na screening en registratie naar verzamelplaatsen geleid waar ze asiel kunnen aanvragen en tijdelijke documentatie krijgen. Gemeentelijke humanitaire organisaties en mensen uit de gemeenschap bieden ondersteuning.
Er zijn wachtrijen tot 20 uur om Roemenië binnen te komen. Nationale autoriteiten regelen huisvesting en vervoer – nieuwkomers worden verplaatst van de grens naar opvangcentra of andere locaties. Lokale gemeenschappen helpen gul met vervoer en accommodatie, terwijl particuliere bedrijven de hotels betalen. Vrijwilligers zetten zich in als tolk en bieden andere vormen van praktische ondersteuning.
UNHCR en partners zijn aanwezig op alle belangrijke grenspunten – we worden momenteel ingezet in Siret en Isaccea. We maken deel uit van een door de overheid geleide taskforce die de behoeften en ondersteuning coördineert. We geven nieuwkomers informatie over asielprocedures en bieden via partners juridisch advies en psychologische ondersteuning. We hebben ook een 24/7 noodhulplijn en online hulppagina’s voor vluchtelingen in het Oekraïens opgericht.
Het duurt nog steeds 24 uur om de 60 kilometer tussen Odessa en de grens met Moldavië af te leggen. Nieuwkomers worden ondergebracht in tijdelijke opvangcentra en er worden aanvullende locaties geïdentificeerd. Sommigen hebben hun eigen huisvesting gevonden of worden opgevangen door lokale gemeenschappen. UNHCR biedt ondersteuning om de opvangcapaciteit te vergroten en deelt essentiële hulpgoederen uit, waaronder dekens, slaapzakken en hygiëneartikelen. Morgen komt er een luchtbrug vanuit Dubai aan met meer voorraden. Partners van UNHCR zijn aanwezig bij verschillende Moldavische grensovergangen en geven advies aan nieuw aangekomen vluchtelingen.
Sinds 24 februari heeft UNHCR regelmatig vier van de vijf belangrijkste grensdoorlaatposten bezocht. Het aantal aankomsten in Slowakije is lager, maar de regering handhaaft een open en gastvrij beleid ten aanzien van vluchtelingen en heeft de asielwetten snel gewijzigd om de asielprocedures te versnellen. Financiële en materiële steun wordt ook geboden door lokale gemeenschappen, die vluchtelingen ondersteunen met voedsel en hygiëneproducten, gratis vervoer en accommodatie. Lokale gemeenten en dorpen creëren ook tijdelijke opvangcentra voor vluchtelingen.
UNHCR voert ook haar reactie in Oekraïne op om ontheemden en door conflicten getroffen mensen te helpen. Maar de onstabiele situatie, veiligheidsproblemen, gebrek aan veilige toegang voor humanitaire hulpverleners en bewegingsbeperkingen stellen hulpverleners, waaronder UNHCR-personeel, voor grote uitdagingen. UNHCR blijft wanneer dat veilig kan hulp leveren en bescherming bieden. We werken met gemeenschapsleiders om de humanitaire behoeften te beoordelen en veilige locaties te identificeren waar ontheemden kunnen worden ontvangen. UNHCR bereidt zich ook voor om hulp te verlenen aan ontheemden in het westen van Oekraïne, waar humanitaire toegang gemakkelijker is. Ook versterken we onze landelijke hotlines om essentiële informatie te verstrekken aan ontheemden.
Deel op Facebook Deel op Twitter
