Aanhoudende aanvallen dwingen mensen te vluchten uit frontliniegebieden in Oekraïne
Aanhoudende aanvallen dwingen mensen te vluchten uit frontliniegebieden in Oekraïne
Gebouwen liggen in puin na een Russische raketaanval op de stad Dnipro in december 2024.
De humanitaire nood neemt toe nu steeds meer mensen worden geëvacueerd en vluchten voor de aanhoudende Russische aanvallen in de frontlinies. Hen ondersteunen blijft een topprioriteit voor UNHCR en haar lokale ngo-partners.
Zelfs met twee kleine kinderen en zwanger van haar derde, worstelde de 20-jarige Viktoriia met de moeilijke beslissing om de vijandelijkheden te ontvluchten en haar huis in de regio Dnipropetrovsk in Oost-Oekraïne achter te laten. Ze bleef het moment uitstellen. “Maar toen kwam er een zware aanval met zo’n 20 harde explosies vlakbij. Toen besefte ik dat het beter was om meteen te vertrekken. Mijn zoon was in paniek. Hij schrok bij elk geluid, zelfs als er iets in de keuken viel. Zo erg was het,” herinnert Viktoriia zich, wiens man in het leger zit.
Viktoriia en haar kinderen behoren tot de duizenden Oekraïners die de afgelopen maanden ontheemd zijn geraakt door de voortdurende aanvallen van Rusland.
Viktoriia, de zwangere moeder van twee, werd in maart met haar kinderen geëvacueerd uit hun dorp in de regio Dnjepropetrovsk vanwege de toegenomen luchtaanvallen.
Evacuaties sinds mei 2024
Sinds mei 2024, toen de Russische Federatie een nieuw grondoffensief startte in de regio Charkiv, hebben de Oekraïense autoriteiten meermaals verplichte evacuaties afgekondigd in verschillende regio’s, meest recentelijk in Dnipropetrovsk, waar de frontlinie nu slechts enkele kilometers vandaan is. Alleen dit jaar al zouden naar schatting meer dan 188.000 mensen naar veiligere gebieden zijn gevlucht, boven op de miljoenen die sinds de grootschalige invasie in 2022 en de start van de oorlog in het oosten in 2014 al ontheemd zijn geraakt.
Sommigen zijn geëvacueerd via overheid georganiseerde transporten of met behulp van ngo’s en vrijwilligers, terwijl anderen op eigen kracht vluchtten. Sinds januari 2025 zijn naar schatting 24.000 mensen naar zes transitcentra gegaan die momenteel actief zijn en ondersteund worden door lokale autoriteiten en humanitaire organisaties, waaronder UNHCR en haar Oekraïense ngo-partners. Mensen ontvangen er hulp, waaronder tijdelijke opvang, psychosociale en juridische ondersteuning, en informatie over hun opties voor meer duurzame huisvesting.
Veel mensen willen zo dicht mogelijk bij hun huis blijven. Volgens recente cijfers van IOM bleef meer dan de helft van de mensen die het afgelopen jaar ontheemd raakten in dezelfde regio.
Viktoriia duwt haar 4-jarige zoon en 2-jarige dochter op de schommel in een park in Dnipro, waar ze momenteel wonen.
Viktoriia’s verhaal
Dat gold ook voor Viktoriia, die haar toevlucht zocht in de stad Dnipro, het administratieve centrum van de regio, omdat “het dichter bij huis is”. Het gezin werd eerst opgevangen in een opvangcentrum voor ontheemden, waar ze enkele basisbenodigdheden kregen, aangezien ze – net als veel andere evacuees – met weinig bezittingen waren gevlucht. Hier kwam Viktoriia ook in contact met UNHCR-partner Proliska, die haar doorverwees naar essentiële zwangerschapszorg en haar hielp bij het aanvragen van een sociale uitkeringen om voor haar kinderen te kunnen zorgen.
Nu ze in een klein huurappartement verblijft, blijft Viktoriia geconfronteerd worden met uitdagingen, naast de fysieke dreigingen van de oorlog. Ze mist basisvoorzieningen zoals een koelkast, en met weinig geld is het moeilijk rond te komen. Toch is ze vastbesloten sterk te blijven, vooral voor haar kinderen. “Als ik constant zou treuren en huilen, wat zou er dan met hen gebeuren? Ze voelen alles. En mijn ongeboren baby voelt mijn emoties ook,” legde Viktoriia uit. “Natuurlijk wordt het soms zo zwaar dat ik gewoon wil opgeven. Maar wat gebeurt er dan met mijn kinderen?”
Een van de grootste uitdagingen voor mensen die ontheemd zijn, is het vinden van betaalbare en geschikte huisvesting. Bovendien hebben mensen met specifieke kwetsbaarheden, zoals ouderen en mensen met beperkte mobiliteit of een handicap gespecialiseerde steun nodig om hun evacuatie te organiseren en om voorzieningen te vinden die de nodige zorg kunnen bieden.
Veel mensen die hun huis ontvluchtten, leven nog steeds met de constante geluiden van drones, explosies en beschietingen. Door de aanhoudende en de laatste maanden zelfs geïntensiveerde grootschalige luchtaanvallen op stedelijke centra lopen ontheemden nog steeds risico’s op de plekken waar ze veiligheid zochten, waardoor ze in een staat van langdurige stress verkeren.
Het appartement in Zaporizja waar Nadiia en haar twee dochters wonen sinds ze in 2022 uit hun dorp vluchtten, werd in mei beschadigd bij een luchtaanval.
Nadiia’s verhaal
Dit was de realiteit voor de 37-jarige Nadiia en haar twee dochters. Al in 2022 vluchtte het gezin uit hun geboortedorp dicht bij de frontlinie in de regio Zaporizja, in het zuidoosten van Oekraïne, om veiligheid te zoeken in de stad Zaporizja. Dit jaar kreeg de stad enkele van de zwaarste aanvallen sinds de start van de grootschalige invasie te verduren. In mei 2025, net toen ze naar bed wilden gaan, werd de buurt van Nadiia en haar dochters getroffen door een luchtaanval.
“In eerste instantie dacht ik dat de zoemende drones gewoon voorbij zouden vliegen. Toen kwam de eerste explosie,” herinnert Nadiia zich.
Er was geen tijd om de dichtstbijzijnde schuilplaats te bereiken, dus hield Nadiia haar dochters vast terwijl ze beschutting zochten in de gang, de veiligste plek in hun huis. “We waren doodsbang. Ik heb een talisman die ik vasthoud als ik bang ben. Ik bleef een gebed herhalen, maar de explosies gingen maar door.”
Nadiia en haar dochters overleefden de nacht zonder lichamelijk letsel, maar hun appartement liep schade op. Ze ontving noodhulpgoederen van UNHCR ’s partner Proliska om haar kapotte ramen af te dekken, een van de vormen van hulp die UNHCR biedt na aanvallen, naast psychosociale en juridische ondersteuning en registratie voor noodgeld om de meest dringende behoeften te kunnen dekken.
In heel Oekraïne hebben momenteel 12,7 miljoen mensen humanitaire hulp nodig, het overgrote deel in de frontgebieden, evenals de meer dan 2,8 miljoen binnenlands ontheemden verspreid over het land. De geplande respons van UNHCR om aan deze enorme noden te voldoen is momenteel slechts voor 41 procent gefinancierd.
