Προστασία

Ο Περί Προσφύγων Νόμος ψηφίστηκε το 2000 και η Κυπριακή κυβέρνηση ανέλαβε πλήρως την ευθύνη για θέματα προσφύγων, περιλαμβανομένης και της διαδικασίας εξέτασης αιτήσεων ασύλου από την 1η Ιανουαρίου 2002.

Ακρογωνιαίος λίθος της νομοθεσίας είναι η αρχή της μη-επαναπροώθησης, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η επιστροφή ανθρώπου σε χώρα όπου η ζωή του ή η ελευθερία του κιψυνεύει ή κινδυνεέυι να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή καταδίωξη.

Όλα τα άτομα με καθεστώς διεθνούς προστασίας, δηλαδή πρόσφυγες, δικαιούχοι καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας και αιτητές ασύλου προστατεύονται από την αρχή της μη- επαναπροώθησης καθώς και άτομα με καθεστώς διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.

Κάτω από πολύ αυστηρές προϋποθέσεις και ύστερα από συγκεκριμένη διαδικασία που προβλεπονται από το νόμο, μπορεί να αποφασιστεί η απέλαση πρόσφυγα ή προσώπου με καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας ή προσώπου με καθεστώς διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, αν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο για λόγους δημοσίου συμφέροντος ή δημόσιας τάξης. Ωστόσο, απέλαση οποιουδήποτε ανθρπώπου σε χώρα όπου θα κινδύνευε να υποστεί βασανιστήρια, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία απαγορεύεται, έστω και αν έχει αποφασιστεί απέλαση για λόγους δημοσίας ασφάλειας και τάξης. Όλοι οι κάτοχοι καθεστώτος διεθνούς προστασίας απολαμβάνουν συγκεκριμένα αστικά πολιτικά και κοινωνικο-οικονομικά δικαιώματα με βάση τη νομοθεσία.

Όσον αφορά αιτητές ασύλου, ο Νόμος επιτρέπει σε όλους τους αιτητές να έχουν πρόσβαση στην επικράτεια της χώρας και στα παρεπόμενα δικαιώματα που προβλέπει η νομοθεσία. Ακόμα και αιτητές ασύλου οι οποίοι ενδεχομένως να εμπίπτουν στις διατάξεις του Κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ, αποκτούν καθεστώς αιτητή ασύλου.

Στον περί προσφύγων Νόμο, περιλαμβάνεται ο ορισμός του Πρόσφυγα, όπως διατυπώνεται και στην Σύμβαση για τους Πρόσφυγες του 1951. Προβλέπεται επίσης διαδικασία για την εξέταση αιτήσεων ασύλου και παράλληλα, καθορίζονται τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, αναγνωρισμένων προσφύγων και άλλων προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας.

Οι συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο, ρυθμίζονται από τους περί Προσφύγων (Συνθήκες Υποδοχής Αιτητών) Κανονισμούς του 2005. Το κυπριακό σύστημα χορήγησης ασύλου είναι σχετικά πρόσφατο, καθώς οι κυπριακές αρχές ανέλαβαν την ευθύνη για το χειρισμό των υποθέσεων παροχής ασύλου από την 1η Ιανουαρίου 2002, οπότε η Κυπριακή Κυβέρνηση αντικατέστησε την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών (UNHCR) στη διεκπεραίωση αιτήσεων ασύλου.

Συνοπτικά, η Κυπριακή νομοθεσία για την παροχή ασύλου προβλέπει ότι οι αιτήσεις για την παροχή διεθνούς προστασίας σε πρόσφυγες, εξετάζονται από την Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Εσωτερικών, ενώ οι αιτούντες άσυλο των οποίων οι αιτήσεις απορρίπτονται εξετάζονται από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων.

Εκτός από τη Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, και το σχετικό Πρωτόκολλο του 1967, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προσχωρήσει σ’ένα μεγάλο αριθμό διεθνών συμβάσεων και συμφώνων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και περιφερειακών συμβάσεων, όπως του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο περί Προσφύγων Νόμος της Κυπριακής Δημοκρατίας (Πηγή: CyLaw).