Een miljoen Syriërs zijn naar huis teruggekeerd, maar er is meer steun nodig zodat nog eens miljoenen anderen kunnen volgen

In slechts negen maanden tijd zijn 1 miljoen Syriërs naar hun land teruggekeerd na de val van de regering van Bashar al-Assad op 8 december 2024. UNHCR roept de internationale gemeenschap op meer te doen om een einde te maken aan het lijden en de ontheemding van miljoenen Syriërs die de afgelopen 14 jaar gedwongen waren hun huizen te ontvluchten en om het land te helpen bij de wederopbouw.

Terugkeren

Naast degenen die vanuit het buitenland terugkeren, zijn ook nog eens 1,8 miljoen mensen die in Syrië ontheemd waren, teruggekeerd naar hun geboortestreek – een teken van de grote hoop en hoge verwachtingen die Syriërs hebben na de politieke transitie in het land.

Maar degenen die terugkeren, staan voor enorme uitdagingen. Vernielde huizen en infrastructuur, zwakke en beschadigde basisvoorzieningen, een gebrek aan werkgelegenheid en een onstabiele veiligheidssituatie vormen een uitdaging voor de vastberadenheid van mensen om terug te keren en een nieuw bestaan op te bouwen.

Met meer dan 7 miljoen Syriërs die nog steeds ontheemd zijn in eigen land en meer dan 4,5 miljoen in het buitenland, moet steun worden verleend aan kwetsbare gezinnen en moeten de investeringen worden opgevoerd.

Kans

“Dit is een zeldzame kans om een van de grootste ontheemdingscrises ter wereld op te lossen. De internationale gemeenschap, de particuliere sector en Syriërs in de diaspora moeten de handen ineen slaan en hun inspanningen opvoeren om het herstel te ondersteunen en ervoor te zorgen dat de vrijwillige terugkeer van ontheemden als gevolg van het conflict duurzaam en waardig verloopt en dat zij niet gedwongen worden opnieuw te vluchten”, aldus Filippo Grandi, Hoge Commissaris van de VN voor vluchtelingen.

Hulp UNHCR

UNHCR is begonnen met het faciliteren van vrijwillige terugkeer en breidt haar steun aan vluchtelingen die ervoor kiezen terug te keren, uit met onder meer financiële hulp en vervoer. In samenwerking met de autoriteiten in Syrië, buurlanden en de internationale gemeenschap werkt UNHCR ook aan het herstel van huizen die tijdens het conflict zijn beschadigd, gezien de belangrijke rol die veilige huisvesting speelt voor degenen die terugkeren. Ook worden in Syrië essentiële hulpgoederen verstrekt, het verwerven van een inkomen ondersteund en hulp geboden bij het verkrijgen van burgerlijke documenten. Ook wordt er gewerkt aan de preventie van gendergerelateerd geweld, geestelijke gezondheidszorg en psychosociale ondersteuning en bescherming van kinderen.

Uit een recente enquête van UNHCR over terugkeerpercepties en -intenties blijkt dat de meerderheid (80 procent) van de Syrische vluchtelingen in Jordanië, Libanon, Egypte en Irak op een dag naar huis wil terugkeren, waarvan 18 procent het komende jaar. Een duurzame terugkeer en re-integratie kan echter alleen plaatsvinden met meer gerichte investeringen in de gebieden waarnaar de vluchtelingen terugkeren. Andere Syrische vluchtelingen volgen de ontwikkelingen in Syrië op de voet om te kunnen beslissen hoe veilig het voor hen is om terug te keren en wanneer.

Hoop

“We mogen de miljoenen Syriërs die nog steeds als vluchteling in buurlanden verblijven niet vergeten. Ze hebben de afgelopen 14 jaar veel leed doorstaan en de meest kwetsbaren onder hen hebben nog steeds bescherming en hulp nodig. Aanhoudende steun aan gastlanden als Jordanië, Libanon en Turkije is eveneens van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat terugkeer vrijwillig, veilig en waardig verloopt”, aldus Grandi. “Met hernieuwde inzet kan de internationale gemeenschap helpen de hoop levend te houden en stabiliteit en duurzame oplossingen ondersteunen voor een van de grootste vluchtelingensituaties van onze tijd”, voegde hij eraan toe.

UNHCR werkt samen met de Syrische autoriteiten en andere VN-agentschappen, waaronder WFP, UNICEF, UNDP, IOM, ILO en UNFPA, om gunstige omstandigheden te creëren voor terugkeer en re-integratie in gebieden die zwaar getroffen zijn door het tien jaar durende conflict.

Op dit kritieke moment nemen de middelen voor humanitaire hulp af. Binnen Syrië is slechts 24 procent van het benodigde bedrag beschikbaar, terwijl voor de bredere situatie in Syrië slechts 30 procent van de gevraagde middelen is verstrekt.

Dit is niet het moment om te bezuinigen op de steun aan het Syrische volk en hun streven naar een beter Syrië voor henzelf en de regio.