Vooruitgang in onderwijs voor vluchtelingen in gevaar door bezuinigingen, waarschuwt UNHCR

GENÈVE – Bezuinigingen op humanitaire hulp en ontwikkelingshulp brengen de moeizaam behaalde vooruitgang op het gebied van onderwijs voor vluchtelingen in gevaar, waarschuwt UNHCR in de tiende editie van haar jaarlijkse Refugee Education Report, dat vandaag is gepubliceerd.

“Er zijn enorme inspanningen geleverd om het aantal inschrijvingen op alle niveaus voor vluchtelingen te verhogen”, aldus Filippo Grandi, Hoge Commissaris van de VN voor Vluchtelingen, in het voorwoord van het rapport. “Maar er is nog veel meer te doen.” Opvallend is dat het rapport een sprong voorwaarts laat zien in de inschrijvingen in het tertiair onderwijs, van 7 procent vorig jaar naar 9 procent, waarmee de doelstelling van 15 procent in 2030 ruimschoots wordt gehaald.

Niet naar school

Hoewel meer vluchtelingenkinderen en -jongeren dan ooit onderwijs krijgen, overtreft de voortdurende toename van de wereldwijde vluchtelingenpopulatie de capaciteit om hen onderwijs te geven, waardoor bijna de helft van hen niet naar school gaat. De huidige vluchtelingenpopulatie in de schoolgaande leeftijd wordt geschat op 12,4 miljoen, waarvan naar schatting 46 procent niet naar school gaat. Dat betekent dat ongeveer 5,7 miljoen vluchtelingenkinderen geen onderwijs krijgen.

Het rapport identificeert verschillende punten van zorg, waaronder de groeiende kloof in toegang tot onderwijs voor vluchtelingen. Een vergelijking van de inschrijvingspercentages van vluchtelingenkinderen en kinderen uit kwetsbare of door conflicten getroffen bevolkingsgroepen met een laag inkomen in gastlanden laat bijvoorbeeld zien dat vluchtelingenkinderen grotere belemmeringen ondervinden bij de toegang tot onderwijs. Dit weerspiegelt structurele hindernissen voor vluchtelingen, zoals beperkingen op grond van hun juridische status, onbekende leerplannen, taalbarrières, gebrek aan erkenning van eerder verworven kennis en financiële beperkingen. Onderwijs vormt de basis voor bescherming en is een hoeksteen van duurzame maatregelen. Betere toegang tot kwaliteitsonderwijs draagt bij aan de zelfredzaamheid van deze generatie en de volgende.

Vooruitgang

Het rapport benadrukt ook enkele vorderingen. Ondanks de resterende ongelijkheden in de Gender Parity Index voor vluchtelingen, die gendergelijkheid in het onderwijs meet, is er een bescheiden stijging van het aantal meisjes dat naar de basisschool gaat en is er vooruitgang geboekt op het gebied van gendergelijkheid in het voortgezet onderwijs. Toch blijft gelijkheid in de algehele toegang tot onderwijs voor vluchtelingenmeisjes en -jongens nog steeds ver weg, hoewel sommige landen hier wel dichterbij komen.

Ondanks de toenemende aandacht voor de wereldwijde onderwijscrisis, blijven de gegevens over de onderwijsresultaten van gedwongen ontheemde kinderen zeer beperkt. Deze aanhoudende gegevenslacune belemmert het ontwerpen van effectieve, inclusieve onderwijsmaatregelen. Om bewijs te verzamelen over de holistische leerresultaten van gedwongen ontheemde kinderen, heeft UNHCR in 2024 twee evaluaties uitgevoerd in Mauritanië en Mexico. De bevindingen van beide evaluaties onderstrepen de dringende noodzaak om het basisonderwijs te versterken en te zorgen voor leeftijdsgeschikte en inclusieve interventies.

Duurzame ontwikkeling

Door vluchtelingenkinderen en -jongeren toegang te bieden tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, in combinatie met een solide gegevensbasis en empirische benaderingen, kunnen betere leerresultaten worden behaald. Hierdoor kunnen gemeenschappen profiteren van de voordelen die voortvloeien uit het feit dat vluchtelingenstudenten onderwijs kunnen volgen, hun leven in eigen hand kunnen nemen en kunnen bijdragen aan duurzame ontwikkeling.