Κάτω από τραγικές συνθήκες, οι εκτοπισμένοι της Καμπούλ ετοιμάζονται για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα.

Σε μια εγκατάσταση που διαχειρίζεται η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, περίπου 15 χιλιόμετρα έξω από την Καμπούλ, μια μεγάλη ομάδα ανδρών, γυναικών και παιδιών κάνουν ουρές κάτω από τον χειμωνιάτικο ήλιο. Με κουπόνια στα χέρια, περιμένουν να μπουν στο συγκρότημα από μια πύλη που φρουρείται από έναν στρατιώτη Ταλιμπάν.

Στο εσωτερικό, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και άλλες ανθρωπιστικές υπηρεσίες διανέμουν βοήθεια σε περισσότερους από 1.000 Αφγανούς εκτοπισμένους από όλη τη χώρα που ζουν τώρα στην Καμπούλ. Λαμβάνουν κουβέρτες, πλαστικά σεντόνια, εστίες μαγειρέματος, κουβάδες, δοχεία με νερό, σαπούνι, σετ υγιεινής και μαγειρικά σκεύη. Οι πιο ευάλωτοι λαμβάνουν επίσης κάποια χρηματική βοήθεια.

Οι περισσότεροι έχουν κοιμηθεί σε ανοιχτά ή σε αυτοσχέδια καταφύγια σε ένα από τα δύο δημόσια πάρκα, ενώ όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα νοικιάζουν διαμερίσματα σε όλη την πόλη.

Καθώς ο χειμώνας έχει ήδη φτάσει, οι θερμοκρασίες στην πρωτεύουσα αγγίζουν ήδη τους 0°C τη νύχτα και μπορεί να πέφτουν έως και -25°C στα μέσα του χειμώνα, θέτοντας όσους κοιμούνται έξω σε κίνδυνο υποθερμίας.

Καθώς οι άνθρωποι μαζεύουν τα υλικά που τους μοιράστηκαν, μια ηλικιωμένη γυναίκα που κάθεται μόνη σε ένα παγκάκι αρχίζει να τρέμει ανεξέλεγκτα. Το προσωπικό της Ύπατης Αρμοστείας σπεύδει να τη βοηθήσει και μαθαίνει ότι δεν έχει φάει για μέρες και πρόκειται να καταρρεύσει από την πείνα.

«Περνάμε μέρες χωρίς φαγητό»

Δεν είναι η μόνη που έχει απελπιστική ανάγκη. Μια μητέρα παρακαλεί για ένα επιπλέον πακέτο δημητριακών για να μπορέσει να ταΐσει τα παιδιά της. Και ένας 65χρονος παππούς εξηγεί ότι προσπαθούσε να φροντίσει 26 μέλη της οικογένειας από τότε που επέστρεψαν στην περιοχή τους από το Πακιστάν τον Ιούλιο και διαπίστωσαν ότι το σπίτι τους είχε καταστραφεί. Μετακόμισαν στην Καμπούλ όπου ζουν υπαίθρια από τον Αύγουστο.

«Περνάμε για μέρες χωρίς φαγητό», είπε, προσθέτοντας ότι ένα πακέτο ειδών ανακούφισης που προοριζόταν για μια οικογένεια επτά ατόμων δεν θα μπορούσε να φτάσει. «Αλλά αυτή τη στιγμή, όλα είναι κάτι».

Το Αφγανιστάν αντιμετωπίζει μια επιδεινούμενη ανθρωπιστική έκτακτη ανάγκη με την οικονομία να βρίσκεται κοντά σε κατάρρευση και περίπου το μισό πληθυσμό να εξαρτάται πλέον από βοήθεια. Υπάρχουν περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι που εκτοπίστηκαν λόγω συγκρούσεων εντός της χώρας, συμπεριλαμβανομένων περίπου 700.000 που αναγκάστηκαν να φύγουν μόνο μέσα στο 2021.

«Έβαφα κτίρια πριν φύγω από το χωριό μας», είπε ο Safi Ullah, 25 ετών, ο οποίος έφυγε από την επαρχία Nangarhar τον Ιούλιο. «Πύραυλοι συνέχιζαν να πέφτουν κοντά στο σπίτι μας. Αναγκαστήκαμε να μετακομίσουμε στην Καμπούλ όταν το σπίτι μας πήρε φωτιά μετά από χτύπημα, παίρνοντας μαζί μόνο τα ρούχα μας».

Η ανασφάλεια δεν είναι ο μόνος παράγοντας που αναγκάζει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Το Αφγανιστάν βιώνει αυτήν τη στιγμή τη δεύτερη σοβαρή ξηρασία μέσα σε τέσσερα χρόνια και η παραγωγή τροφίμων έχει μειωθεί δραματικά.

«Στη δική μας επαρχία αντιμετωπίσαμε ξηρασία και οικονομικά προβλήματα, καθώς τα χωράφια μας δεν είχαν αρκετή σοδειά και δεν είχαμε άλλη πηγή εισοδήματος», είπε ο Ullah καθώς λάμβανε το μερίδιό του από τη βοήθεια.

Η πείνα ήταν ευρέως διαδεδομένη ακόμη και πριν οι Ταλιμπάν πάρουν τον έλεγχο της κυβέρνησης πριν από δύο μήνες, αλλά έχει επιδεινωθεί σημαντικά σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα. Μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, μόνο το 5% των Αφγανών είχε αρκετό φαγητό και ένας στους τρεις αντιμετώπιζε σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει βοηθήσει περίπου 100.000 άτομα σε όλο το Αφγανιστάν με καταφύγια έκτακτης ανάγκης, κουβέρτες, ηλιακούς συλλέκτες και μετρητά για τους πιο ευάλωτους. Συνολικά, έχει βοηθήσει μέχρι στιγμής φέτος περισσότερους από μισό εκατομμύριο εκτοπισμένους ανθρώπους.

Ο οργανισμός έχει δημιουργήσει έναν κόμβο logistics στο Termez, στο γειτονικό Ουζμπεκιστάν, για να προετοιμάσει και να παραδώσει γρήγορα βοήθεια στο Αφγανιστάν και κλιμακώνει τις ενέργειές του για να προσεγγίσει περισσότερους εκτοπισμένους πριν ξεκινήσει ο σκληρός χειμώνας. Χρειάζονται όμως περισσότεροι πόροι. Μόνο το 35% των πόρων που απαιτούνται για τη στήριξη των επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν κατά τους επόμενους δύο μήνες έχει ληφθεί.

Ο Ahmad Seraaj, 14 ετών, και η οικογένειά του εγκατέλειψαν την επαρχία Maidan Wardak στο κεντρικό Αφγανιστάν για να αναζητήσουν ασφάλεια στην πρωτεύουσα.

«Είμαστε μια 13μελής οικογένεια και μετακομίσαμε στην Καμπούλ αφού το σπίτι μας χτυπήθηκε από όλμους», είπε, ενώ βρισκόταν στην ουρά για βοήθεια με τον πατέρα του. «Φέραμε μόνο λίγα πράγματα μαζί μας και αντιμετωπίζουμε οικονομικά προβλήματα καθώς δεν μπορούμε να βρούμε δουλειά εδώ. Χρειαζόμαστε βοήθεια άμεσα».

Αν και οι μάχες έχουν σταματήσει, η ανασφάλεια παραμένει στην περιοχή που ζούσαν και η οικογένεια φοβάται πολύ να επιστρέψει.

«Δεν μπορώ να γυρίσω πίσω»

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου 156.000 εκτοπισμένοι επέλεξαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους από τότε που οι μάχες υποχώρησαν. Την περασμένη εβδομάδα υποστήριξαμε 660 οικογένειες να επιστρέψουν στα σπίτια τους σε βόρειες περιοχές της χώρας. Οι επαναπατριζόμενοι λαμβάνουν 200 δολάρια ΗΠΑ ανά νοικοκυριό για να πληρώσουν για τη μεταφορά τους και άλλα 400 δολάρια για να τους βοηθήσουν να επανενταχθούν. Άλλες 280 οικογένειες θα λάβουν βοήθεια για να επιστρέψουν στα κεντρικά υψίπεδα πριν από τα τέλη του χρόνου.

Ωστόσο, πολλοί από τους εκτοπισμένους στην Καμπούλ ανησυχούν ότι δεν έχουν απομείνει πολλά για να επιστρέψουν, καθώς τα σπίτια και τα μέσα διαβίωσής τους έχουν καταστραφεί από τις μάχες.

«Δεν μπορώ να επιστρέψω», είπε ο Mehraboudin, 28 ετών, ο οποίος έφυγε από τις συγκρούσεις στην πατρίδα του, στην επαρχία Parwan τον Ιούλιο. «Τι θα κάνω εκεί; Δεν έχω σπίτι και δεν έχω δουλειά».