Kongo’daki hayatından vazgeçerek Angola’da her şeye yeniden başlayan bir öğretmenin hikayesi
Kongo’daki hayatından vazgeçerek Angola’da her şeye yeniden başlayan bir öğretmenin hikayesi
Yazı, 25 Ocak 2012
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde parlak bir geleceği olan üniversite mezunu Angolalı öğretmen Pedro, evine gidip ülkesinin yeniden yapılanmasına yardım etmeyi seçti.
Kinşasa, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, 25 Ocak (UNHCR) - Yıllar süren yıkıcı çatışmadan sonra Pedro, Angola’da yeniden istikrarlı ve yaşanabilir bir gelecek kurulması sürecinde ihtiyaç duyulan profesyonel.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde doğmasına rağmen çocukluk anıları arasında 1975’te bağımsızlığını kazandıktan sonra ailesiyle birlikte kısa bir süre kaldığı memleketi Angola var. Geri dönüp hayatına baktığında, bir henüz bir çocukken ailesini kaybedişini, kendini tehlikelerden koruyuşunu ve üniversiteden yüksek bir dereceyle mezun oluşunu görüyor.
Pedro, gözyaşlarını, kahkahalarını, Kongolu karısı ve dört çocuğuyla birlikte Angola’ya dönme kararı alırken yaşadığı zorlukları UNHCR yazarına açıkladı. Ortaokulda Latince ve Fransızca öğretmeni olan Pedro “Ülkemin gelişmesine katkıda bulunmak benim için önemli olduğundan Angola’ya dönmek istiyorum. Ülkemin eğitim alanında gelişmesine yardım etmeyi planlıyorum” dedi.
Pedro ve bütün ailesi Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Angola hükümeti ve UNHCR’ın yayınladığı gönüllü geri dönüş programı çerçevesinde Angola’ya dönmek için kayıt yaptırdı. Bu programla bugüne kadar yaklaşık 15.000 kişi ve 2003-2008 yılları arasında yardımla veya yardımsız 120.000 kişi Angola’ya geri dönüş yaptı.
Pedro hemen dönmeye hazır değildi, ancak şimdi Angola’da huzurun yeniden inşa edilmesiyle kayalıklarla dolu ve karşılaşılabiliecek olası problemlerin dahi öngörülemediği bu uzun yolculuğu tamamlamaya karar verdiğini söylüyor. 45 yaşındaki kendi çocuklarından biri ise “Onlar da kendi ülkelerini görmek istiyor” diye ekledi.
Onun kendi yolculuğu ailesinin 1960’ların ortalarında sınır bölgesinden kaçtıktan sonra geldikleri Kinşasa’nın batısındaki Bas-Kongo eyaletinde başlıyor. 1975’te Pedro 8 yaşındayken, Angola bağımsızlığını kazandı ve onun annesi gururlanarak memleketine geri dönmeye karar verdi.
Kısa süren mutluluk ve bereket zamanlarını hatırlayan Pedro, “Annem her zaman başkalarına çocuklarının kendi vatanlarını görmelerini istediğini ve bu yüzden onlarla birlikte Angola’ya geri döndüğünü anlatırdı” diye konuştu. Bu güzel anıyı hiçbir zaman unutmamıştı. Ancak bir yıl sonra sivil savaş patladı ve onlar da yine bir kovalamacanın içine girdiler.
“Önce ormanın içine kaçtık ama orada hayatta kalmayı başaramayacağımızı anlayınca köyümüze geri dönmek zorunda kaldık. Ancak köyümüzde problemler varken, biz ormanda yaşadık. Ormanda bir ay geçirdik ve daha sonra köye dönmemiz de bir ay sürdü. Korkuyordum.”
1978’de annesi hayatlarının tehlikede olduğunu fark etti ve onlar sınır bölgesine gitmek zorunda kaldılar. Bu zorlu ve tehlikeli yolculuk bir ay sonra sona erdi. Olanları dün gibi hatırlayan Pedro “Mağaralarda saklanıyorduk. Bacaklarım şişmişti” dedi ve nasıl tuzağa düştüklerini anlattı:
“İki tepenin arasında saldırıya uğradık ve kadınlardan bazıları çocuklarını geride bırakarak gitmek zorunda kaldı. Annem bana onu takip etmemi ve eğer o bir kurşunla yaralanacak olursa Zaire’ye giden insanları izlememi söyledi” Ancak onlar bir kaç gün içinde kazasız belasız sınırı geçmeyi başardılar.
Bas-Kongo yerlileri tarafından sıcak bir şekilde karşılandılar. O kadar ki onlara hediye olarak verilen kıyafetler Pedro üzerinde kalıcı bir etki bıraktı. Ailesi örgütün saha ofisinde mülteci olarak kaydedilince, Pedro UNHCR ile ilk kez bağlantı kurmuş oldu.
Bu oldukça zorlu bir çocukluktu diyen Pedro, UNHCR’a henüz 12 yaşındayken ailesini kaybettikten sonra tek başına verdiği yaşam mücedelesini anlatırken duygularına hakim olamıyordu. “Küçük kız kardeşimle birlikte yaşadım ve tarlalarda çalıştım. Bir gün kasabaya yakın bir yerde çalışan ablam küçük kız kardeşimi yanına almaya geldi ama beni de almak istemedi. Bana olduğum yerde kalmamı ve tarlada çalışmaya devam etmemi söyledi”
Zeki ve becerikli bir çocuk Kimpese’ye yürümeye ve UNHCR’den yardım istemeye karar verdi. Yolculuk iki gün sürdü fakat aldığı karar doğruydu. “UNHCR beni destekledi ve Lukala’da bir okula gitmem için yardım etti. Ortaokula Ntuadisi’de gittim. Ortaokulu bitirdiğimde, UNHCR bana burs verdi ve üniversiteye gittim. Üniversiete Latince ve Fransızca okudum”
Pedro 2010 yılında Kinşasa Üniversitesi’nden mezun oldu ve Saint Antoine okulunda iş buldu. İyi bir gelecek onu bekliyordu. Ancak bir şeyler eksikti. Kendisine sunulan fırsatlar için Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne büyük bir minnettarlığı olmasına karşın, en iyi seçeneğinin UNHCR’ye teşekkür edip ihtiyacı olanlara yardım etmek, annesinin memleketi olan Uige eyaletinde yeni bir yaşam inşa etmek olduğuna karar verdi.
“Ailem bize Angola’yı anlatırdı. Ben de çocuklarıma aynısını yapacağım” dedi Pedro, “Ve onlar durmadan bana ne zaman Angola’ya gideceğimizi soruyorlar”
Celine Schmitt, Kinşasa, Demokratik Kongo Cumhuriyeti