Vatansızlık: UNHCR İngiltere’yi vatansızların haklarını vermesi konusunda teşvik ediyor

Yazı, 25 Kasım 2011

LONDRA, İngiltere, Kasım 24 (UNHCR) – BM mülteci örgütü İngiltere’deki vatansızlar için daha fazla şey yapması ve onların insani haklarına saygı göstermesi için İngiliz hükümetine çağrıda bulundu.

UNHCR’nin İngiltere ofisi temsilcisi Roland Schilling bu hafta başında Londra’da "İngiltere’deki vatansızlığın haritalandırılması" adlı yeni raporun açıklanması sırasında "Vatansızlık küresel bir sorun olmasına rağmen, İngiltere’de de karşılaşılan bir durum," dedi.

Schilling İngiltere hükümetine  "vatansızlık sorununa çözüm getirmesi ve İngiltere topraklarında yaşayan vatansızların insan haklarının ihlal edilmemesinin sağlanması" için çağrıda bulundu.

İngiltere’deki vatansız kişilerin kesin sayısı bilinmemekle beraber, her yıl yaklaşık 200 kişi vatansız olarak kayıtlara geçiyor. Herhangi bir statü alamayanlar, İngiltere’de kalma hakkına sahip olmadıklarından ve dönebilecekleri hiçbir ülke olmadığından belirsizliğe itiliyorlar. "Bu rapor onların durumlarını göz önüne seriyor ve onlara çözüm bulunması için pratik adımlar öneriyor," dedi Schilling .

Vatansızlığın Azaltılmasına dair 1961 tarihli sözleşmenin 50. yılını kutlamak amacıyla UNHCR ve İngiliz hayır kurumu İltica Yardımı ile birlikte hazırlanan rapor İngiltere’de yaşayan vatansız kişilerin sayısı ve durumlarına bakıyor ve vatansızlığa çözüm bulmak amacıyla yasal çözümler öneriyor.  

UNHCR Ve İltica Yardımı hiçbir kalacak yeri olmayan, İngiltere’de kalma hakkı bulunmayan ve kendilerine yardımcı olacak başka bir ülkesi olmayan ve sokaklarda yaşamaya zorlanan birçok vatansızla görüşme yaptı.  Araştırma ayrıca aylarca- hatta bazı durumlarda on yıldan daha fazladır tutuklu bulunan ya da eşlerinden ve çocuklarından ayrılmış vatansızların da varlığını ortaya çıkardı. 

Rapor, Belaruslu Tauy gibi, hükümetini eleştirdiği için 2002 yılında İngiltere’ye ilticada bulunmuş ancak başarılı olamamış kişilerin ifadelerine de yer veriyor. 59 yaşındaki Tauy, 2005 yılında itiraz hakkını kaybetmiş, ama Belarus ya da diğer bir tabiiyete sahip olmadığından ülkeyi terk bile edememiş.

"Bana bir seyahat belgesi verin ve anında gideyim - beni bir daha görmezsiniz. Eğer burada istenmiyorsam tamam, ama o zaman gitmeme izin verin," diye konuştu kendisiyle mülakat yapanlara. "Ben vatansızım."

Rapor vatansızların her gün insan hakları ihlali riskiyle yaşadıklarını açıklıyor. Birçoğu kabusa çevrilmiş yasal ve çıkışı olmayan bir belirsizlik içinde sıkışmışlar. Görüşme yapılan kişilerden biri vatansızlığı "konacak hiçbir yeri olmayan ama tüm yaşamını da göklerde geçiremeyecek bir kuş olmak." şeklinde tanımladı.

Vatansızlığın insan maliyeti çok büyük ,Tauy dört çocuğunu 10 yıldan fazla bir zamandır görmüyor. "Hayatım Sovyet çalışma kampında başladı ve şimdi de bu kampta sıkışıp kaldım," dedi.

Vatansızlara koruma sağlamakla görevli olan UNHCR, tüm dünyada yaklaşık 12 milyon vatansız olduğunu tahmin etmektedir. Mülteci örgütü Ağustos ayında vatansızlık sorununa karşı eylem başlatmak ve daha çok ülkenin BM’nin vatansızlıkla ilgili iki sözleşmesini kabul etmesi için küresel bir kampanya başlattı.

"Bu insanların umutsuzca yardıma ihtiyaçları var çünkü kabusa dönüşmüş yasal bir belirsizlikte yaşıyorlar,"  diye konuştu Mülteciler Yüksek Komiseri António Guterres. Sorun özellikle Güney Afrika, Orta Asya,Doğu Avrupa ve Orta Doğu’da akut hale geldi.

Teknik olarak vatansız kişiler hiçbir ülkenin vatandaşı olmadıkları için, sıklıkla işe erişim, barınma, eğitim ve sağlık gibi temel haklardan yararlanamıyorlar.Mal edinme, banka hesabı açma, yasal olarak evlenme ya da çocuğun doğum kaydı gibi işlemleri yapamayabiliyorlar. Bazılar, kim olduklarını ve nereden geldiklerini kanıtlayamadıkları için uzun süren tutuklamalarla karşı karşıya kalıyorlar.  

"Vatansızlığın haritalandırılması " İngiltere’de sorunun kapsamını anlamak açısından yapılan ilk araştırma. Raporun açıklanmasını, ödüllü sanatçı Greg Constantine’nin ‘Hiçbiryerin insanları: Vatansızlığın Küresel Yüzü’ adlı sergisinin açılışı izledi. Eserler 5 Aralık’a kadar Londra’da ki Royal Albert Salonunda sergilenecek.

 Laura Padoan, Londra, İngiltere