20.000 tanesi Yemen’e olmak üzere, bu yıl yaklaşık 320.000 sivil Somali’yi terk etti

Yazı, 21 Ekim 2011

Yemen’deki kabul merkezlerine yeni gelenler Yemen’den kaçmalarının başlıca sebeplerinin kuraklık, kıtlık, çatışma ve zorla askere alma uygulaması olduğunu söylüyor.

CENEVRE, 21 Ekim (UNHCR) – Somali’de kötüleşen insani durum sebebiyle yılın şimdiye kadarki bölümünde yaklaşık 320.000 Somalili ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. UNHCR sözcüsü Andrej Mahecic Cuma günü Cenevre’de yaptığı açıklamada “Çoğunluk güvenlik ve yardım için komşu ülkeler Kenya ve Etyopya’ya sığınırken pek çok Somalili Aden Körfezi boyunca yapacakları tehlikeli bir deniz yolculuğuna başlamak için kuzeye ilerlemeyi sürdürüyor” diye konuştu.

Yılın başından beri 20.000 Somalili mültecinin Yemen’e ulaştığını sözlerine ekleyen sözcü “Yemen’deki kabul merkezlerine yeni gelenler çalışanlarımıza kuraklık, kıtlık, çatışma ve zorunlu askere alma uygulamasının ülkelerinden kaçmalarına neden olan başlıca nedenler olduğunu söylüyor” dedi.

Mülteci akını Yemen ve BM mülteci örgütü üzerindeki baskıyı arttırıyor. Yemen’deki karışıklığa rağmen, Ocak ile Temmuz arasındaki dönemde Somali’den aylık ortalama 1.600 kişi geldi, bu rakamlar Ağustos’ta 4.500’e ve Eylül’de 3.290’a yükseldi. Yemen’de halen 196.000 Somalili mülteci bulundğu tahmin ediliyor ve bu 415.000’i aşkın kişinin yerlerinden edilmesi nedeniyle azalan UNHCR’nin kaynaklarının daha da azalmasına neden oluyor.

Mahecic, Cenevre’de “Güvenlik şartlarının kötüye gidişi işimizi daha tehlikeli ve karmaşık hale getiriyor” dedi. Abyan Valiliği’ndeki çatışma yeni gelenlerin Aden Körfezi kıyısındaki kabul merkezlerinden Kharaz’daki mülteci kampına nakledilmesinin çok daha zor hale geldiği anlamına geliyor.

UNHCR’nin ödüllü uygulayıcı ortağı İnsani Yardımlaşma Derneği şimdi çatışmalardan kaçınmak için kabul merkezlerine daha uzun bir yoldan ulaşmak ve kabul merkezleri ile Kharaz arasındaki konvoyların sıklığını azaltmak zorunda. UNHCR yeni gelenleri kabul ve geçiş merkezlerinde Yemen’deki durum ve olası riskler hakkında uyarıyor. Ancak, pek çoğu beklemek yerine çatışmalardan etkilenen bölgelere doğru yola koyulmayı tercih ediyor.

Yeni gelenlerin çoğu UNHCR’ye, Yemen’deki durumdan ve karşılaşabilecekleri koşullardan habersiz olduklarını belirtiyor. Pek çoğu Somali’yi diğer körfez ülkelerine geçmek ya da Yemen’de iş bulmak umuduyla terketmiş. Ancak güvenlik durumunun kötüleşmesi hareket etmelerini kısıtladı, Yemen’de de mültecilere yönelik iş fırsatları gittikçe azalıyor.

Bu sebeplerden mültecilerin bir kısmı Somali’ye geri dönmeyi planlıyor. UNHCR’nin bir gönüllü geri dönüş programı var ancak sadece göreceli olarak güvenli olan kuzey bölgesinde yer alan Puntland ve Somaliland şehirlerine ve sadece oradan gelmiş olan mülteciler için. Oysa, Yemen’de bulunan Somalili mültecilerin çoğu doğu ve merkezdeki istikrarsız bölgelerden geliyorlar. Çoğunluğu Etyopyalılardan oluşmak üzere ülkeye gelen farklı ülke yurttaşlarının sayısı da artıyor.

Yemen’deki istikrarsızlık Kızıl Deniz kıyısı boyunca insan kaçakçılığı ve gümrük kaçakçılığı yapanlara da fırsat yaratıyor. Göçmen ve mültecilerin Yemen’e gelişleri esnasında çoğunlukla fidye ve gasp amacıyla kaçırıldıkları rapor ediliyor. Ana hedeflerin çoğunluğunu kendilerine körfez ülkelerinde yer bulmaya çalışan Etyopyalı göçmenler oluştursa da, kaçırılanlar arasında Somali uyruklular da var.

Mahecic, ortamdaki güvensizliğin devriye gezen insani yardım ekiplerinin yeni gelenlere kaçakçılardan önce ulaşmasını engellediğini söyledi. UNHCR sözcüsü “Bir diğer kaygı verici eğilim de kadın mültecilerin denizdeyken karşılaştığı taciz ve cinsel saldrıların sıklığı. Ortaklarımızla beraber hayatta kalanlara tıbbi yardım ve danışmanlık sağlıyoruz.” dedi ve ekledi: “Takip amacıyla bu bilgileri Yemen polisiyle de paylaşıyoruz” .

Bu esnada, Kenya’nın kuzey doğusunda bulunan Dadaab mülteci kompleksine gelen Somalili mülteci sayısında keskin bir düşüş var. Mehacic bu konuyla ilgili şunları söyledi: “Bu durum sınırdaki askeri operasyonlardan ya da bölgede başlayan güçlü yağmurlardan kaynaklanıyor olabilir. Geçtiğimiz hafta kayıt merkezine başvuran herhangi bir mülteci olmadı.”

Dadaab’da geçtiğimiz hafta gerçekleşen önemli bir güvenlik olayını takiben UNHCR ve ortak örgütleri yüzbinlerce mültecinin hayatını kurtaran çalışmalarını sürdürüyor. Mahecic “Elemanlarımız ve 30’dan fazla ortağımız Dadaab’da bulunan üç kampta -Ifo, Dagahaley ve Hagadera- ve yeni urulan Ifo 2 ve Kabioos bölgelerinde çalışmalarını sürdürüyor” dedi.

UNHCR Dünya Gıda Programı ile birlikte yeni gelenlere acil erzak ve yardım gereçleri dağıtıyor. Ifo, Dagahaley ve Hagadera kamplarında bulunan üç hastanenin hepsi mültecilere sağlık hizmeti verirken yeni bölgelere su taşıma işlemi de sürüyor. İlkokullar kamplarda bulunan mülteciler arasından işe alınan öğretmenler tarafından yönetiliyor.

UNHCR, mültecilerin ve yardım görevlerinin güvenliğini arttırmak amacıyla daha fazla polisin görevlendirilmesi için Kenya otoriteleriyle birlikte çalışıyor. Dadaab, 463.000’den fazla mülteciye ev sahipliği yapan kamplarıyla şu an dünyadaki en büyük mülteci kompleksi. Bu grubun 19.000’den fazlasını bu yıl içinde Somali’deki güvensizlik ve kıtlıktan kaçarak buraya gelenler oluşturuyor.