Mülteci şovu 10 yıldır Sırbistan ekranlarını aydınlatıyor

Yazı, 4 Ekim 2011

UNHCR tarafından Sırbistan’da yapılan televizyon programı on yıldır bölgedeki mültecilerie kendi ülkeleri ve ev sahibi ülkeler hakkında bilgilendiriyor.

UNHCR tarafından Sırbistan’da yapılan televizyon programı on yıldır bölgedeki mültecilerie kendi ülkeleri ve ev sahibi ülkeler hakkında bilgilendiriyor. (intro)

BELGRAD, Sırbistan, 30 Eylül (UNHCR) - Televizyonda on yıl sonsuzluk gibidir, özellikle de Sırbistan’daki mülteciler gibi küçük bir grubu hedefliyorsa. Ancak Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından gerçekleştirilen televizyon programı “Karar Verme Zamanı” sadece Sırbistan’ı değil Bakanların farklı bölgelerini de kapsayan bir milyonu aşkın seyirci kitlesiyle 10. yılına girmeyi başardı.

Haftalık olarak yayınlanan program 1991-1995 yılları arasında Hırvatistan ve Bosna-Hersek arasında yaşanan ve Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük mülteci krizlerinden birine sebep olan savaştan bir kaç yıl sonra kavramsallaştırıldı. Kitlesel medyanın savaş sonrası Balkanlarındaki uzlaştırıcı rolünü dikkate alan UNHCR, ulusal medyadaki bilgi boşluğunu gidermek ve yerinden edilmiş insanların yaşadıkları zorluklar ile ilgili farkındalık yaratmak amacıyla televizyonu araç olarak kullanmaya karar verdi.

Mülteci örgütü, mültecilere kendi ülkeleri ve onları kabul eden ülkeler hakkında güvenilir bilgiler sağlamak amacıyla Sırbistan, Kosova, Hırvatistan, ve Bosna-Hersek’te yapılan çekimleri koordine etmek için Belgrat’ta bulunan Yes-Pro isimli medya kuruluşuyla çalıştı. UNHCR ayrıca Sırbistan devlet televizyonu RTS ile haftada 30 dakikalık bir yayın yapmak için anlaşmaya vardı.

Programın “Yeni Köprüler” başlıklı ilk bölümü, ilk Ağustos 2001’de yayınlandı ve bu sayede Sırbistan’daki mülteciler, Yugoslavya’nın dağılışından sonra Hırvatistan ve Bosna-Hersek’teki evlerini ilk kez görme fırsatı buldular. Ayrıca- bölge ülkeleri arasındaki ilişkiler gelişmeye başlamadan yıllar önce- komşu ülkelerin başkanlarının mültecileri geri dönmeye davet ettiğinden haberdar oldular.

Yıllar içinde, mülteciler dönüş olasılıkları hakkında bilgi edinmek, ülkelerine geri dönüş ve bulundukları ülkeye uyum sağlamak ve hukuki danışmanlık konularında destek almak için programı izlemeye devam ettiler. Programın düzenli içeriği ülkesine geri dönenlerin hikayelerini, yerel ya da resmi görevlilerin ve uluslararası paydaşların temsilcilerinin demeçlerini kapsıyor. Karar mercilerinin ve ülkesine geri dönenlerin hikayelerini ekranda anlatmalarını sağlamak, programın güvenirliğini arttırmak ve geri dönüşün mümkün olduğunu göstermek açısından önemli.

Hırvatistan’ın Gospic kenti yakınlarındaki köyüne geri dönen Simon Gutesa kendisini yakınlarda ziyaret eden bir televizyon ekibine, “Düzenli olarak programınızı izledim ve oradan aldığım bilgi ve görüntüler sayesinde buraya geri dönmeye karar verdim.” diyor “Tek pişmanlığım daha önce dönmemiş olmam.”

Geri dönmeye olan iginin artmasından cesaret alarak UNHCR Sırbistan ofisi 2003 yılında Kosova’da yerlerinden edilen ve Sırbistan’da yaşayan mültecilere yönelik “Geri Dön” isimli bir programa başladı.

Aynı yıl, Avrupa Birliği desteğiyle Sırbistan’da çeşitli bütünleşme olasılıkları mümkün olmaya başladığında, mülteci televizyon programının adı mültecilerin yapmak zorunda oldukları tercihleri yansıtmak amacıyla “Karar Verme Zamanı” olarak değiştirildi.

Her iki program başlangıçlarından kısa süre sonra, sadece mülteciler ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiler için değil genel halk arasında da oldukça popüler oldu. Birkaç olayda 500.000 in üzerinde izleyicinin reytingleriyle Sırbistan’daki en çok izlenen 10 program arasına girdiler.

Şu sıralar, haftalık şovlar Sırbistan’da 1 milyona yakın kişi tarafından izleniyor. Komşu ülkelerdeki ülkesine geri dönenleri ve diğerlerini kapsayan daha da fazla kişi de programları uydu aracılığıyla izliyor.

Hükümet kaynaklarına göre, Sırbistan Hırvatistan ve Bosna-Hersek’ten gelen yaklaşık 74.000 mülteciye ve yaklaşık 210.000 ülkesinde yerinden edilmiş Kosovalı’ya ev sahipliği yapıyor, yaklaşık 100.000 kişi de hala desteğe ihtiyaç duyuyor. 2000 yılından bu yana 13.500 yerinden edilmiş insan Kosova’ya dönerken, 1996 yılında geri dönüş başladığından beri 73.000’in üzerinde mülteci menşe ülkelerine geri döndü.

Vesna Petkoviç, Belgrad, Sırbistan