BM Mülteci Yüksek Komiseri Guterres, Dominik Cumhuriyeti’nde UNHCR’ın operasyonlarına yönelik gözlemlerde bulundu
BM Mülteci Yüksek Komiseri Guterres, Dominik Cumhuriyeti’nde UNHCR’ın operasyonlarına yönelik gözlemlerde bulundu
Yazı, 7 Eylül 2011
Dominik Cumhuriyeti’nde üst düzey yetkililerle biraraya gelen BM Mülteci Yüksek Komiseri, aynı zamanda UNHCR’ın çeşitli projelerini ve Karayiplerde örgütün ilgi alanındaki çeşitli insanları görme imkanı buldu.
SANTO DOMINGO, Dominik Cumhuriyeti, 7 Eylül (UNHCR) – Birleşmiş Milletler Milteciler Yüksek Komiseri António Guterres, üst düzey yetkililerle toplantı yapmak için ilk kez ziyarette bulunduğu Dominik Cumhuriyeti’nde aynı zamanda UNHCR’ın çeşitli projelerini ve Karayiplerde örgütün ilgi alanındaki çeşitli insanları görme imkanı buldu.
Guterres, geçtiğimiz Salı günü yaptığı ziyaret sırasında, yurttaşlık belgelerinin nüshalarını almada sorunla karşılaşan birçok Haiti kökenli genç ile bir araya geldi. Gençler, Yüksek Komiser’e yaşadıkları zorluklardan bahsetti. Guterres, ayrıca Dominik Başkanı Leonel Fernández ile başkent Santo Domingo söz konusu konuyu değerlendirmek için görüştü.
22 yaşındaki Teófilo adındaki genç adam Santo Domingo’da doğduğunu ve tüm yaşamını bu şehirde geçirdiğini söyledi. Ancak ailesinin ülkeye Haiti’den geldiklerini bu yüzden ailesinin anavatanına karşı da diğer Haiti kökenli insanlar gibi büyük bir bağlılık hissettiğini dile getirdi.
Genç adam, bir Dominik vatandaşı gibi büyütüldüğünü söyledi. ‘Merengue müziğini dinlediğim zaman dizlerimin bağının çözüldüğünü ve sanki ruhumun bedenimi terk ettiğini hissediyorum.’ derken Dominiğin popular müziğine duyduğu sevgi gözlerinden okunuyordu. Genç adam üniversiteye gitmeyi sabırsızlıkla beklediğini söylüyor.
Fakat Teófilo, 2007 yılında vatandaşlık belgelerine yönelik hazırlanan yönetmeliklerle sorunlar yaşadı. Teófilo, Yüksek Komiser Guterres’e üniversiteye kaydolmak için 2008 yılında nüfus cüzdanı çıkartma talebinde bulunduğunu söyledi. Ancak yetkililier, Teófilo’yu üniversiteye kaydetmek yerine Teófilo’nun davasını soruşturma altına aldılar. Yüksek Komiser, hikayeleri Teófilo’nun hikayesine benzeyen diğer genç insanlarla tanıştı.
Vatansız kişilerin sayısını azaltmak için geçen ay bir kampanya düzenleyen Guterres, ‘Bu konuşmayı yapabilmek ve doğdukları ülkelerde o ülkenin vatandaşı olarak işlemlere tabii tutulmaya devam etmek isteyen kişiler için UNHCR’ın neler yapabildiğini görmek benim için çok önemli. Ayrıca bu görevde Dominik Devleti’ne nasıl yardım edebileceğimizi görmek de önem verdiğimiz hususlardan biri.’ dedi.
En son yapılan düzenlemelere göre, Teófilo gibi doğumu kayıt altına alınmış ve ellerinde Dominik Cumhuriyeti’ne ait kimlik kartlarını alan birçok kişi buna rağmen, nüfus dairesi tarafından Dominik Cumhuriyeti’nde herhangi bir resmi statüsü olduğunu kanıtlayamayan aile bireyleri için nüfus cüzdanı çıkaramayacak, onaylayamayacak ya da bu nüfus cüzdanlarını dağıtamayacak. Bu durum Teófilo gibi birçok kişinin içinde bulunduğu konumun açıklaması niteliğinde. Söz konusu kişiler nüfus cüzdanı olmadan, doğuştan sahip oldukları hakların hiçbirine ulaşamayacak ve ülkelerinin vatandaşı olarak sayılamayacaklar.
Guterres, bu Aralık ayında Cenevre’de UNHCR tarafından bakanlar seviyesinde düzenlenecek olan toplantı öncesinde, Başbakan Fernández’i sığınma ve vatansızlığın önüne geçme gibi konularda somut teminatlar geliştirmesi yönünde destekledi.
Karayip Bölgesi’ndeki vatansız kişilerin toplam sayısı henüz bilinmemekte. Ancak bilinen bir gerçek var ki; yüzbinlerce Haiti dışında doğmuş Haitili şu an ya vatansız statüsüne sahip ya da vatanszı olma riskini taşımakta.
Uygulama anlamında, vatansız olmak eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerine ulaşmayı daha zor hale getirir. Vatansız olma durumu ayrıca, iş bulma, ev alma, seyahat etme ve diğer birçok vatandaşlık hakkına erişimde de sorunlara yol açmakta.
Teófilo, Yüksek Komiser Guterres’e, geleceğini düşündüğünde hala Dominik Cumhuriyeti’ni sevdiğini fakat şu an bu sevginin herhangi bir karşılığını göremediğini söyledi. Teófilo, ‘Dominik’in başkenti Mojara’da doğdum fakat kalbimde ve damarlarımda nasıl ki kendi varlığımı inkar edemiyorsam var olduğunu inkar edemeyeceğim Haitili halkımın mirasını taşıyorum. Ben Dominik Cumhuriyeti vatandaşıyım fakat kendi ülkem beni belgelerden dolayı inkar etmekte.’ dedi.
Dominik Cumhuriyeti’ne yaptığı ziyaret sırasında Guterres, geçen yıl açılan küçük bir UNHCR ofisini de ziyaret etti. Vatansızlık hususunda hükümetle beraber yaptıkları çalışmalara ek olarak, ofis aynı zamanda mülteci statüsündeki kişilerin durumunu kesinleştirmek için hükümetin yaptığı çalışmalara destek vermekte. Ülkede,çoğu Haiti’den gelen 200 mülteci ve 350 sığınma talep eden kişi bulunmakta.
Luis Romero ve Federico Martínez, Santo Domingo/Dominik Cumhuriyeti