Etiyopya’nın doğusundaki kamplar, Somali’den gelen mülteci akınları ile baş etmeye çalışmakta

Yazı, 5 Ağustos 2011

Etiyopya'nın Dollo Ado bölgesindeki üç kamp, 118.000 Somalili mülteciye ev sahipliği yapmakta. Fakat halen birçok aile barınma olanaklarından yoksun. Bu nedenle UNHCR, söz konusu insanlar için yeni bir kamp inşaa etmekte.

DOLLO ADO, Etiyopya, 4 Ağustos (UNHCR) – Afrika’nın en ücra köşelerinden biri olan Ogaden Çölü’nün iç kesimlerinde, dolup taşan çadırlar göze çarpmakta. Ülkenin doğusunda bulunan Dollo Ado bölgesinde, Etiyopya Hükümeti ve UNHCR tarafından idare edilen üç kampta 118.000’den fazla mülteci barınmakta.

Ancak kamplar, sayıları gün geçtikçe artan mültecileri barındırma konusunda sıkıntı yaşamaktalar. UNHCR, 40.000’e yakın mülteciye ev sahipliği yapmak için Heloweyn bölgesinde dördüncü bir kamp inşaasına acilen başladı. UNHCR, Sınır Tanımayan Doktorlar (Médecins Sans Frontières) ve  Çocukları Kurtarın (Save the Children) gibi ortaklaşa çalıştığı kuruluşlarla birlikte yaklaşık 15.000’nin mültecinin Heloweyn bölgesine yerleştirilmesine yönelik çalışmaları başlatacak. Söz konusu mültecilerden bazıları, bir aya yakın bir süredir  Dollo Ado bölgesindeki geçiş merkezinde beklemekte. 

Halihazırda kendi içinde sorunlar yaşayan Somali ve Kenya ile sınır komşusu olan Dollo Ado, başkent Addis Ababa’ya yaklaşık 1000 kilometre uzaklıkta bulunmakta. Kenya’daki kapasitesini çoktan aşmış olan Dadaab Kampları ise yaklaşık 400.000 Somalili mülteciye ev sahipliği yapmakta.

Mülteciler, Dollo Ado’da bulunan üç kampta; Kobe, Malkadida and Bokolmanyo’da barınmakta.Aslen 20.000 kişilik kapasiteyle kurulan kamplar, şu an olması gereken sayının iki katına ulaşmış durumda.

Neredeyse tamamı kadınlardan ve çocuklardan oluşan yeni gelen mülteciler, evlerinden kaçmalarına ve sığınma talep etmelerine neden olan zorlu hayat koşullarından bahsedemeyecek kadar tükenmiş durumdalar. Yıllardır süregelen savaşlar, Somalilileri ülkelerini terk etmek durumunda bıraktı. Ancak, artan aşırı kuraklık, kaçan insanların sayısında daha fazla artış yarattı.

Somali’nin güneyinde bulunan Bay bölgesinden gelen karnı burnunda 31 yaşındaki Barey, kampa 5 çocuğuyla birlikte bu hafta başı geldi. Kamyonla kampa ulaşan 5 çocuk annesi Barey, kampa ulaşmalarını sağlayacak parayı denkleştiremedikleri için kocasını geride bırakmak zorunda kaldığını ve talihsiz kocanın ise köyde kör babasının bakımını üstlendiğini belirtti.  

Barey, ‘Geçen üç yıl içinde toprağımıza bir damla su düşmedi, bu yüzden bu yıl da hasat alamadık. Köyümde 15 sığırım ve 100 keçim vardı. Kıtlık yüzünden hayvanlarımın hepsi telef oldu.’ dedi.

Dollo Ado’ya birbiri ardına gelen insanların çoğu, haftalar boyu süren yolları yürüyerek katettiler. Aynı dertlerden muzdarip birçok insan, yaşadıklarını dile getirmekte zorluk çekmekteler.Ülkedeki hayvanları, su kaynakları olmadan Somali’nin kırsal kesimindeki insanların ayakta kalmaları oldukça zor.

Dollo Ado civarındaki koşullar, Somalili mültecilerin katlanmak zorunda kaldıkları güçlükler hakkında bize bir fikir vermekte. Yaşadıkları yer, bitki örtüsünün seyrek olduğu çorak bir alan. Bu koşullar altında, UNHCR çalışanları yerlerinden edilmiş insanlara sağlık, su, gıda ve barınak hizmetleri sağlamakta. Dahası, aralarında çadırlar, su kuyuları açmak için gerekli araçlar ve tıbbi malzemelerin de bulunduğu yardım paketleri bölgeye ulaşmak üzere yola çıkarıldı.

Bu sırada, UNHCR, muhalif Al-Shabaab milisleri ve Hükümet güçleri arasında süregelen çatışmalardan dolayı kaygılı. Söz konusu çatışmalar, Somali’nin güneyinde ve merkezindeki sivillerin kaçışlarını tetiklemekte.

Süregelen güvensizlik ortamı, ülke dışına yapılan kaçışları daha da tehlikeli hale getirmekte. Gece yarısında çalılık arazilerin içinden geçmek zorunda kalan bazı mülteciler, bölgeyi terk etmek için yüzlerce kilometre yol katediyorlar. Erkekler ve gençler, istihdam açısından sıkıntı yaşamaktalar.

Şu an itibariyle, güvenli bir ortama kavuştuğu için çok mutlu olan Barey, ‘Çocuklarıma daha iyi bir hayat sağlamak umuduyla Etiyopya’ya geldim. Ancak, ülkemde barış ortamı tekrar sağlanır ve kuraklıklar biterse, evime geri dönmeyi düşlüyorum.’ dedi.

Laura Padoan, Dollo Ado, Etiyopya