Eve Geri Dönüş Özlemi: Kongo’ya geri dönüş yapanlar, gördükleri değişimler karşısında hayranlıklarını gizleyemediler
Eve Geri Dönüş Özlemi: Kongo’ya geri dönüş yapanlar, gördükleri değişimler karşısında hayranlıklarını gizleyemediler
Yazı, 1 Ağustos 2011
51 Kongolu mülteci, UNHCR’ın yardımlarıyla Gabon’dan evlerine geri dönüyor. Gabon’da yapılan açıklama sonucunda, daha çok mültecinin eve dönmesi bekleniyor.
DOLISIE, Kongo Cumhuriyeti, 28 Temmuz (UNHCR) – Joseph Pepidi, 12 yıl kadar komşu Gabon köyünde yaşadıktan sonra, köyündeki değişiklikler karşısında çok şaşırdı. Yaşadığı mutluluğun yanı sıra sürgün hayatından çok daha önce dönmüş olmayı diledi.
43 yaşındaki Pepidi, güneybatı Kongo Cumhuriyeti’nin Niari bölgesindeki Dolisie’de bulunan havaalanına iniş yapan Boeing 737’yi gördüğü sırada UNHCR’ın arabasıyla oradan geçiyordu. Bu sırada heyecanla, ‘Geç kaldım! Daha önce dönmeliydim. Kesinlikle daha önce eve dönmeliydim.’ dedi.
Beş çocuk babası olan Pepidi, ülkesinden 1997-1999 tarihleri arasında yaşanan iç savaş sebebiyle kaçmak zorunda kaldı. Şoförlük yapan Pepidi, havaalanını ve uçak pistini göstererek, ‘Şehir çok gelişmiş. Yokluğumda o kadar çok şey değişmiş ki. Her şey gelişmiş, bu iyi bir şey. . . ve artık elektiriğimiz bile var.’ dedi.
Pepidi, UNHCR tarafından ilk konvoyla geçen hafta ülkelerine geri dönüşleri sağlanan 51 Kongolu mülteciden biri. Gabon’da 31 Temmuz’da yapılan açıklama sonucunda, evlerine geri dönüş yapacak olan sürgündeki Kongolu mültecilerin sayısında artış yaşanması bekleniyor.
Şu an itibari ile bölgede toplam 9,500 Kongolu mülteci ve sığınma talebinde bulunan kişi mevcut. UNHCR ise para yardımını artırırken aynı zamanda mültecilerin eve dönmesini desteklemek amacıyla ek konvoylar düzenliyor. Haftasonu Dolisie’ye varan çoğu mülteci en az Pepidi kadar şaşkın ve mutlu. Pepidi’nin üç çocuğu gibi yolculuk sırasında doğanlar ise daha önce hiç görmedikleri anavatanlarına doğru yol alıyorlar.
UNHCR muhabiri, güneydoğu Gabon’daki Haut Ogooué bölgesinden Dolisie’ye süren 30 saatlik yorucu yolculuk sırasında Pepidi ailesine eşlik etti. Muhabir, ailenin heyecanını, sabırsızlığını ve endişelerini de paylaştı.
Pepidi için, bu yolculuk ülkesini yeniden keşfetmek gibiydi ve yolculuk esnasında bütün köylerin adını teker teker söyledi. Niari Nehri’nin üzerinden geçen trenyolunun hala sağlam olduğunu gördüğünde yaşadığı mutluluk, çölleşmenin geniş bölgelere yayıldığını fark ettiğinde ise yerini hüzne bıraktı.
Kongo Cumhuriyeti’nin iç kesimlerinde yer alan Mossendjo köyünde bir gece geçirdikten sonra, geri dönüş yapan mülteciler tekrar yola koyuldu. Pepidi yol boyunca gördüğü yapılar karşısında çok mutluydu. ‘Bölgedeki şantiyeler iyiye işaret, çünkü bu işsiz kalmayacağımız anlamına geliyor.’dedi.
Konvoy, Kongo Cumhuriyeti’nin en büyük üçüncü kenti olan Dolisie’ye vardığında, geri dönüş yapanlar yolculuğun neredeyse sonlanmasına çok mutlu oldular. Fransa’nın başkentini daha önce hiç ziyaret etmediği anlaşılan 20 yaşındaki Ferdin, ‘Dolisie, sen küçük bir Paris’sin.’ diyerek gözyaşlarına boğuldu.
Ferdin, ailesi Gabon’a göç ettiğinde sadece sekiz yaşındaydı. Amcası, Atlantik Okyanusu’nun kıyısında yer alan Pointe-Noire şehrinden gelen ve daha önce hiç tanışmadığı akrabalarını ve onların çocuklarını karşıladı.
Geri dönüş yapanların birçoğu, Pepidi ve ailesi de dahil, hayatlarına başlamak için akrabalarıyla yaşayacaklar. Pepidi ailesi, Dolisie’de çocukları ve torunlarıyla yaşayan ağabeyinin yanında kalacak. Aile tekrar biraraya gelmekten dolayı duygu dolu anlar yaşadılar.
Bunca yıl sonra, geri dönüş yapanların birçoğu evlerine döndüklerinde gelecekte ne yaşayacaklarına dair şüphe duyuyorlardı. UNHCR, 200 Amerikan Dolarına eşdeğer bir para yardımı yaparak tekrar ayakları üstünde durmaları için onlara destek olacak. UNHCR görevlileri, mültecilerin topluma yeniden entegre olmalarına yardımcı olmak ve onları gözlemlemek için Dolisie ve Mossedjo’ya gönderildi.
Dolisie’deki UNHCR görevlilerinin başındaki Jean-Philippe Bateza, ‘Gelen mültecileri sınırda karşılıyoruz ve onlara evlerine kadar eşlik ediyoruz. Burada her şeyin iyi gideceğini, barınak bulabileceklerini, aileleriyle ve arkadaşlarıyla birlikte hayatlarını yeniden kurabileceklerini garanti ediyoruz.’ dedi.
Önümüzdeki haftalarda, UNHCR Franceville, Moanda, Muila ve Tchibanga şehirlerinin de aralarında bulunduğu diğer şehirlerden ve Libreville’in başkenti Gabonese’den de düzenlenecek olan konvoylarla, kişilerin ülkelerine geri dönüş yapmalarını sağlamayı planlıyor. Yaklaşık 100 kişi, gelecek konvoy için kayıt yaptırdı. Bu konvoy, Franceville’den Dolisie’ye bu Cumartesi hareket edecek.
Son on yıl içinde, yaklaşık 2,700 kişi UNHCR’ın yardımlarıyla Kongo Cumhuriyeti’ne geri döndü. BM Mülteci Örgütü ve Gabonlu yetkililer, Gabon’da yaşayan mülteciler ve sığınma talebinde bulunanlar için çözüm bulmak amacıyla beraber çalışıyorlar. Kalmayı tercih edenlerse oturma izni alarak mülteci statüsünden çıkacaklar. Halihazırda 175 kişi oturma izinleri aldı.
Céline Schmitt, Dolisie/Kongo Cumhuriyeti