Kapat sites icon close
Search form

Ülke sitesini ara

Ülke profi̇li̇

Ülke web si̇tesi̇

Kaçak, yalnız ve genç: Kongolu çocuklar Uganda’ya kaçıyor

Kaçak, yalnız ve genç: Kongolu çocuklar Uganda’ya kaçıyor

19 Şubat 2017 Ayrıca şu dillerde de mevcut:

NYAKABANDE GEÇİŞ MERKEZİ, Uganda, 12 Şubat (UNHCR) – UNHCR ekipleri geçen aylarda Nyakabande Geçiş Merkezine refakatsiz olarak gelen çocukları görmeye alıştı.
Fakat geçen senenin sonlarına doğru Güney Uganda’ya kaçtıktan sonra yardıma muhtaç olan Kongolu bebek mülteci Rachel’ı* yanındaki altı kardeşiyle birlikte gördüklerinde şaşırdılar. Çocuklar, komşu ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde devam eden çatışmalardan kaçmışlardı.
UNHCR çalışanlarını alarma geçiren şey ise Rachel’ın sadece 3 aylık olması ve Kasım’da Kongo hükümeti askerleri ve M23 isyan kuvvetleri arasında çıkan çatışmalardan dolayı annesinden ayrıldığından beri iki yaşındaki ablası Hope* tarafından bakılıyor olması oldu.

“O (Hope) sorumluluk sahibi. Kardeşine bir buçuk aydır o bakıyor – Bu inanılmaz.” diyor Uganda Kızılhaç Cemiyeti’nden Bernard Manishimwe ve ekliyor: “Buradakiler ona bir takma isim buldu ‘anne’.”
UNHCR ekipleri, geçen birkaç ayda çatışmaların ve yayılan şiddet olaylarının komşu ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki şehirleri etkilemesinden dolayı ülkeden kaçarken ailesinden ayrılan ve refakatsiz olarak gelen çocuklarla karşılaştı.
Koruma Birimi Asistanı Gershom Mugerwa’nın açıklamasına göre çocukların yüzde 70’e yakınının anne-babalarıyla ya da diğer aile üyeleriyle kısa bir süre sonra bir araya gelmesine, hatta çoğunlukla henüz geçiş merkezindeyken aileleriyle karşılaşmalarına rağmen mülteci kurulu yine de bu konuda endişeleniyor.

Ocak ayının ortalarında 12 yaşındaki Mary’nin*, iki küçük kardeşi ile birlikte evlerinin bulunduğu Kongo’nun Rutshuru bölgesinden kaçıp çetin bir yolculuk sonunda Nyakabande’ye varması UNHCR ekiplerine Hope’u hatırlattı. Anneleri doğum sırasında öldükten sonra büyükanneleri onlara bakmış fakat büyükanne bu yolculuğu yapamayacak kadar güçsüz olduğundan çocuklarla gelememiş.

Bu iki hikaye de güzel sonla bitiyor. Rachel ve ablası Hope geçiş merkezinde mülteci bir bakıcı aile ile eşleştirilerek, ertesi gün 350 kilometre kuzeydeki Rwamwanja yerleşim birimine gitmek üzere yola çıktığı sırada anneleri Nyakabande’ye varmıştı. Çocuklarının durumu hakkında haber alan anne hemen yerleşim birimine doğru yola çıktı ve çocuklarıyla tekrar bir araya geldi.

Mary ve kardeşleri ise –sekiz yaşındaki Julia* ve beş yaşındaki Clarisse*- geçiş merkezine geldiklerinde amcaları tarafından fark edildi. UNHCR babalarını bulmaya çalışırken onlar amcalarıyla beraber yaşıyorlar. Ama UNHCR’nin karşılaştığı birçok Kongolu çocuk aileleriyle bir araya gelemiyor. UNHCR çoğu zaman büyük ailelere sahip olan bakıcı mültecilerin iyi niyetine güveniyor.
Sınırdan 20 kilometre ötede bulunan Nyakabande geçiş merkezine tek başlarına gelen Kongolu çoçukların ortalama yaşı 12-13; Rachel gibi küçük yaşta gelenler çok nadir. UNHCR ve Uganda Kızılhaç Cemiyeti muhtaç çocukları belirlemeye ve onların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor.
Fakat UNHCR’dan Mugerwa’nın belirttiği gibi çoğu refakatsiz ya da ailesinden ayrılmış olan çocuklar, anne ve babalarını kısa zamanda yeniden buluyor. Dolayısıyla çoğu zaman sorunun gerçek boyutunun belirlenmesi zorlaşıyor.
Çocukların tek başlarına oldukları belirlendiğinde UNHCR ve Kızılhaç onlar için ayrı barınak, giyim, eğlence aktiviteleri, gıda (bazı durumlarda ek besin) ve tıbbi psikolojik danışma sağlayarak yaşadıkları travmayı atlatmalarına yardımcı oluyor.
Kuzey Kivu şehrindeki ve Uganda’daki yerleşkelerde aile üyelerinin izleri sürülüyor. Uganda Kızılhaç Cemiyeti Nyakabande’de mültecilerin yakınlarını arayabileceği ya da mesaj atabileceği bir telefonla iz sürme sistemi yürütüyor. Bu sistem onların nerede olduğunun bulunmasına ve çoğu mülteci için daha önemli olanı, yakınlarının iyi olup olmadığının anlaşılmasına yardımcı oluyor.
10 yaşının altında ve kendine bakamayacak durumda olan refakatsiz çocuklar için UNHCR ve Kızılhaç, mültecilerin içinden bir bakıcı aile bulmaya çalışıyor. Bu aileler sıkı bir incelemeye tabi tutuluyor ve çoğunlukla çocukla aynı bölgeden ya da aynı kabileden seçiliyor. Çoğu durumda bakıcı aileler çocukların geniş aile çevresinden ve geçiş merkezlerinde bulunanlardan oluyor.
UNHCR, yerel halka ve mülteci liderlerine ulaşıp kayıp aile üyelerini belirleyerek farklı mülteci yerleşkelerinde bulunan dağılmış aileleri tespit etmek için uğraşıyor ve daha sonra da Uganda hükümeti ile işbirliği içinde çalışarak bu aileleri bir araya getiriyor. Bu çabaların sonucu olarak Ocak’ın ilk üç haftasında UNHCR 38 refakatsiz çocuğu aileleriyle buluşturdu.
Evlerimizi terk etmek çoğumuz için düşünülemez ama bu çocuklar sevdikleri şeyleri son kez görüyor olabilirler. “Bir kamyonun arkasında 4-5 saat yolculuk ettikten sonra yorgun aç ve susuz buraya vardıklarını gördüğünüz zaman onları anlayabilirsiniz.” diyor UNHCR’dan Mugerwa.

*İsimler güvenlik sebebiyle değiştirilmiştir.

Uganda, Nyakabande Geçiş Merkezi, Lucy Beck