Evini Yeniden İnşa Etmek: Salih’in Suriye’ye Dönüş Yolu

Beş çocuk babası, 45 yaşındaki Salih, Suriye iç savaşından 2017 yılında kaçtı. Halep’te yaşayan ailesi, sürekli şiddet tehdidi altında hayatını sürdürüyordu. Evlerinin yakınındaki bir bombalama olayı kalmalarını imkansız hale getirdiğinde, güvenlik arayışıyla zor bir karar vererek Suriye’yi terk edip Türkiye’nin Ankara iline geldiler.

Son sekiz yıldır Salih ve ailesi Ankara’yı evleri olarak kabul ettiler; ama kalpleri hep ülkelerinde kaldı. Şimdi, ülke yeni bir döneme girerken, Salih belki de en önemli yolculuğuna hazırlanıyor—geride bıraktıkları hayatı yeniden kurmak için dönüş yolculuğuna.

Türkiye’deki ilk yıllar zorluydu. Salih dil engeli nedeniyle iş bulmakta güçlük çekti ve ailesi Türkiye’deki Suriyeli akrabalarının desteğine ihtiyaç duydu. Tüm zorluklara rağmen bir hayat kurdular—çocukları okula başladı, Salih inşaat sektöründe çalışmaya başladı. Ama Suriye, akıllarından hiç çıkmadı.

“Esad’ın gittiğini ilk duyduğumda çok mutlu oldum.”

 

Salih, Suriye’deki gelişmeleri yakından takip etti. Son liderlik değişiklikleriyle birlikte, dönme zamanının geldiğini hissetti. “Esad’ın gittiğini ilk duyduğumda çok mutlu oldum. Ailem ve çocuklarım da çok mutlu oldu,” diyor.

Ancak geri dönüş kararı kolay değil. Yıllar sonra Salih, evlerinin hala ayakta olup olmadığını bile bilmiyor. “2017’de evimizin orada olduğunu biliyordum. Ama şimdi hala yerinde mi, bilmiyorum,” diye vurguluyor. Ailesi Ankara’da kalacak; Salih ise ilk adımı tek başına atacak: bir “izinli çıkış-giriş ” ziyareti. Türkiye’nin izin verdiği “izinli çıkış-giriş” ziyaretleri, mültecilerin ülkelerindeki durumu değerlendirmelerine imkan sağlıyor ve Suriye’ye sürdürülebilir dönüşlerin yolunu açabiliyor.

“Kendi evimi bile kendim inşa ederim.”

 

Salih, tek başına Suriye’ye giderek evlerinin hala yerinde olup olmadığını kontrol edecek. Eğer ev yıkılmışsa, yeniden inşa etmeyi planlıyor. “Kendi evimi bile kendim inşa ederim,” diyor kararlılıkla.

Salih gibi pek çok Suriyeli mülteci geri dönmeyi düşünüyor. Salih’in arkadaşları da Türkiye’deki küçük işletmelerini kapatıp ülkelerine dönmek için hazırlık yapıyor. Ancak dönen mülteciler; yıkılmış evler, tahrip olmuş altyapı ve yaygın yoksulluk gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya.

“Çocuklarım burada okula gidiyordu ama artık kızım okula gitmiyor, çünkü yakında döneceğiz. Suriye’ye döndüğümüzde Türkiye’den denklik belgelerini alıp eğitimlerine devam etmelerini sağlayacağız,” diyor Salih.

UNHCR’nin ortaklarından SGDD-ASAM, Salih’e dönüş kararı ve Türkiye’den alması gereken belgeler konusunda danışmanlık sağladı. Salih, devletlerin ve uluslararası kuruluşların dönüş yapanları, özellikle belgelerin temini ve yeniden inşa için maddi destek sağlama konusunda desteklemeye devam etmesini umuyor. “Türkiye’nin dönmek isteyenlere kolaylık sağlamasını umuyorum, mesela çocuklar için okul belgeleri ve hayatımızı yeniden kurmak için maddi destek,” diyor.

Tüm belirsizliklere rağmen Salih umutlu. Akrabalarına kavuşmayı ve en küçük çocuğunu ilk kez Suriye ile tanıştırmayı heyecanla bekliyor. “En çok akrabalarımı ve arkadaşlarımı özlüyorum ve daha önce hiç görmediğim yerleri ziyaret etmek istiyorum.”

“Türkiye’ye ve Türk halkına teşekkür ederim.”

 

Salih, gidecek başka yerleri olmadığı bir zamanda kendisine ve ailesine kalplerini ve kapılarını açan Türk halkının nezaketi ve cömertliği için derin bir minnet duyuyor. “Türkiye’ye ve Türk halkına teşekkür ederiz; sonsuza dek minnettarız.”