สัญชาติใบเบิกทางสู่ความเท่าเทียม
สัญชาติใบเบิกทางสู่ความเท่าเทียม
สัญชาติ ใบเบิกทางสู่ความเท่าเทียม และการเข้าถึงสิทธิด้านต่างๆ ในการดำรงชีวิตเยี่ยงพลเมืองคนหนึ่ง เช่น การเข้าถึงการศึกษาที่เท่าเทียม โอกาสในการประกอบอาชีพ สิทธิในการรักษาพยาบาล การเดินทางอย่างเสรี รวมถึงสิทธิในการเป็นเจ้าของสินทรัพย์ที่ถูกต้องตามกฎหมาย สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิทธิตามกฎหมายที่มนุษย์ทุกคนพึงมี
ท่ามกลางสถานการณ์ปัจจุบันที่เต็มไปด้วยความท้าทายในการดำรงชีวิต ไม่ว่าด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมืองและวัฒนธรรมบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติคือกลุ่มคนที่อยู่ในภาวะเปราะบาง ถูกจำกัดสิทธิ ถูกเลือกปฏิบัติ และไม่ได้รับความคุ้มครองที่เท่าเทียม UNHCR ร่วมผนึกกำลังกับรัฐบาล องค์กรภาคี ภาคประชาสังคม นักวิชาการและพันธมิตรที่เกี่ยวข้อง ในการ ยุติภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ และให้ทุกคนมีสิทธิในฐานะพลเมืองอย่างเท่าเทียม สนับสนุนการพัฒนาศักยภาพ เพื่อร่วมกันพัฒนาประเทศไทย
สัญชาติ หมายถึงอะไร
สัญชาติ [–ชาด] คือ การอยู่ในความปกครองของประเทศชาติเดียวกัน และในทางกฎหมายคือสถานะของบุคคลที่แสดงว่าเป็นพลเมืองหรือคนในบังคับของประเทศใดประเทศหนึ่ง ตรงกับภาษาอังกฤษคำว่า Nationality
ความสำคัญของการกำหนดสัญชาติ นอกจากสัญชาติจะเป็นสิ่งผูกพันระหว่างบุคคลกับรัฐแล้ว สัญชาติยังเป็นใบเบิกทางสู่การกำหนดสิทธิและหน้าที่ของผู้ถือสัญชาติที่มีต่อรัฐด้วย
ดังนั้น หากขาดสิ่งที่เรียกว่า ‘สัญชาติ’ แล้ว การเข้าถึงสิทธิและการปฏิบัติตามหน้าที่ดังกล่าวจะไม่สามารถเกิดขึ้นได้ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อผู้ที่อยู่ในภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ ทำให้ไม่สามารถดำรงชีวิตได้อย่างปกติเฉกเช่นคนทั่วไป
ขอบคุณข้อมูลจาก : สัญชาติ (๗ มิถุนายน ๒๕๕๓) - สำนักงานราชบัณฑิตยสภา
ภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ
ความหมายของ บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ ตามอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยสถานะของบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ ค.ศ. 1954 คือ บุคคลที่ไม่ได้รับการรับรองว่าเป็นคนชาติโดยรัฐใดเลย ภายใต้บทบัญญัติทางกฎหมายแห่งรัฐนั้น
ดังนั้น บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ คือ ผู้ที่ไม่มีรายการทะเบียนราษฎร ไม่มีเอกสารแสดงสถานะบุคคลทางกฎหมายที่ออกให้โดยรัฐ และไม่ได้รับการบันทึกสถานะว่าเป็นผู้ถือสัญชาติของรัฐใดรัฐหนึ่งในโลกนี้ ทำให้คนกลุ่มดังกล่าว ไม่สามารถเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานในการดำรงชีวิต หรือมีข้อจำกัดในการเข้าถึงสิทธินั้นๆ ซึ่งนำไปสู่อุปสรรครอบด้านร เช่น การศึกษา การรักษาพยาบาล โอกาสในการทำงาน ข้อจำกัดในการเดินทาง การสร้างครอบครัวตามกฎหมาย การเป็นเจ้าของสินทรัพย์
ปัญหาเหล่านี้ไม่เพียงแต่จะส่งผลกระทบต่อตัวบุคคลเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อการพัฒนาสังคมโดยรวมด้วย
เรื่องราวของบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ
ประชากรไร้รัฐไร้สัญชาติส่วนใหญ่ในประเทศไทยอาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกล เข้าถึงได้ยาก ไม่เข้าใจภาษาไทยและไม่มีความรู้ทางกฏหมาย ส่วนหนึ่งของผู้คนเหล่านี้ต้องกลายเป็นคนไร้รัฐไร้สัญชาติเพียงเพราะไม่ได้จดทะเบียนการเกิด เนื่องจากขาดความรู้ และเข้าไม่ถึงการบริการของรัฐ
น้องปลา เป็นอดีตคนไร้รัฐไร้สัญชาติ ที่ได้รับความช่วยเหลือจาก UNHCR และพันธมิตร พ่อและแม่ของน้องปลาเป็นผู้พิการทางการได้ยินพูดไม่ได้ ไม่ได้จดทะเบียนการเกิดให้น้องปลา ทำให้น้องปลาต้องไร้รัฐไร้สัญชาติ จนกระทั่งได้รับความช่วยเหลือในการยื่นขอสัญชาติตอนอายุประมาณ 9 ขวบ หลังได้รับการตรวจพิสูจน์สารพันธุกรรม(DNA)กับพ่อแม่ที่เป็นคนไทย ทำให้สามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลและการศึกษาเหมือนเด็กคนอื่น ๆ
คุณป้าจันทร์ฟอง ได้รับสัญชาติในวัย 63 ปี
“ฉันถูกตัดขาทิ้งข้างหนึ่งเพราะเป็นโรคเบาหวาน ฉันต้องจ่ายเงินทั้งหมดให้โรงพยาบาลรัฐ เพราะเขาบอกว่าฉันไม่ใช่คนไทย ฉันน้อยใจมาก ฉันเป็นคนไทยโดยสายเลือด เพียงแค่ฉันไม่มีโอกาสได้ทำบัตรประชาชน” คุณป้าจันทร์ฟอง กล่าว
คุณป้าเกิดและโตในประเทศไทย มีพ่อแม่เป็นคนไทย อาศัยอยู่ในจังหวัดเชียงราย แต่เมื่อคุณป้าเรียนจบชั้น ป.4 ต้องติดตามครอบครัวเดินทางไปทำงานทางภาคใต้ เพราะครอบครัวยากจน ทำให้คุณป้าไม่ได้อยู่บ้านในช่วงที่มีการสำรวจให้เลข 13 หลักครั้งแรกของประเทศไทย
“ตอนนี้ฉันอายุ 63 ปีแล้วค่ะ ฉันเคยไปสอบถามที่อำเภอหลายครั้ง แต่เพราะฉันความรู้น้อย เขียนได้แค่ชื่อ นามสกุล สื่อสารกับเจ้าหน้าที่ก็ไม่รู้เรื่อง” คุณป้าจันทร์ฟองเล่า
“จนโครงการไร้รัฐไร้สัญชาติได้มาเปิดศูนย์ให้คำปรึกษาอยู่ในอำเภอที่ฉันอยู่ ... ทุกคนตื่นเต้นกันมาก บอกว่าโครงการนี้ เขาให้คำปรึกษาฟรี... ไม่นานเจ้าหน้าที่ก็มาหาฉันถึงบ้าน ดำเนินการหลายขั้นตอนจนมาถึงวันที่ฉันเป็นคนไทยถูกต้องตามกฎหมาย วันนี้ฉันได้รับความช่วยเหลือจากรัฐ โดยเฉพาะค่ารักษาพยาบาลที่ช่วยชีวิตฉันไว้”
ขอบคุณ ...ที่การบริจาคของคุณได้สนับสนุนโครงการเพื่อบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ เช่นคุณป้าจันทร์ฟอง ให้ได้มีสัญชาติไทยโดยสมบูรณ์ และได้รับสวัสดิการจากรัฐในที่สุด
อุปสรรคที่คนไร้รัฐไร้สัญชาติต้องเผชิญและทางออก
คนไร้รัฐไร้สัญชาติหลายคนไม่มีโอกาสเรียนหนังสือทำให้มีความกลัวและไม่กล้าที่จะยื่นขอสัญชาติ ประกอบกับมีความเป็นอยู่ที่ยากลำบาก ขาดปัจจัยที่จะช่วยเหลือสนับสนุนให้สามารถเข้าถึงกระบวนการของรัฐ
ภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ คือการที่บุคคลไม่ได้รับการรับรองว่าเป็นพลเมืองของประเทศ ขาดสิทธิและเสรีภาพ และไม่ได้รับความคุ้มครองใดๆ จากรัฐที่เขาอาศัยอยู่ เด็กไร้รัฐไร้สัญชาติในหลายประเทศไม่ได้รับโอกาสทางการศึกษา ไม่มีสิทธิได้รับการรักษาพยาบาล ไม่ได้รับความช่วยเหลือใดๆ จากรัฐ เพราะพวกเขาไม่มีตัวตนในทะเบียนราษฎร ในประเทศไทยเด็กและครอบครัวกว่าครึ่งล้านต้องเผชิญกับอุปสรรคในการดำรงชีวิตทุกๆ วัน หากไม่ได้รับความช่วยเหลือ
การแก้ปัญหา: UNHCR มีโครงการให้ความช่วยเหลือเด็กๆและผู้ใหญ่ที่ไร้รัฐไร้สัญชาติใน จ. เชียงราย ให้สามารถเข้าถึงกระบวนการขอสัญชาติและสถานะบุคคลและเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐาน เช่น การศึกษาและการรักษาพยาบาล เป็นต้น
บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ และการทำงานเพื่อยุติภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติของ UNHCR
โครงการ #IBelong เปิดตัวเมื่อ 4 พฤศจิกายน ค.ศ. 2014 มีเป้าหมายเพื่อยุติภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติให้ได้ในปี 2024 หรือในช่วงเวลา 10 ปี (ค.ศ. 2014-2024) ช่วงระยะเวลาที่ผ่านมามีความคืบหน้าในการให้ความช่วยเหลือบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติและการแก้ปัญหาภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติอย่างต่อเนื่องทั้งในประเทศไทยและหลายประเทศทั่วโลก เมื่อโครงการ #IBelong เพื่อยุติภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติได้ครบรอบ 10 ปีและสิ้นสุดลง ทุกภาคส่วนยังคงเดินหน้าทำงานเพื่อแก้ไขภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ และได้เปิดตัว “Global Alliance to End Statelessness หรือ พันธมิตรสากลเพื่อยุติภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ” เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 ที่กรุงเจนีวาโดยต่อยอดมาจากโครงการ #IBelong เพื่อเร่งรัดการแก้ปัญหาภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติให้ลุล่วงต่อไป โดยประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศสมาชิกของพันธมิตรสากลนี้ด้วยเช่นกัน
การแก้ปัญหาบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติเป็นเรื่องท้าทาย แต่สามารถแก้ไขได้ด้วยความร่วมมือของทุกภาคส่วน
บริจาคช่วยเหลือบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติร่วมกับ UNHCR
ปัจจุบันจำนวนประชากรไร้รัฐไร้สัญชาติในประเทศไทยที่จดทะเบียนกับรัฐมีมากกว่า 580,000 คน UNHCR ทำงานร่วมกับรัฐบาลและองค์กรพันธมิตรเพื่อแก้ไขภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติและส่งเสริมการเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานของบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ ผ่านการให้คำปรึกษาด้านกฎหมายและช่วยเตรียมเอกสารคำร้องแก่บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติเพื่อยื่นขอสัญชาติและสถานะบุคคลเป็นรายกรณี สนับสนุนค่าเดินทางเพื่อดำเนินการยื่นคำร้องให้กับบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติเฉพาะกรณีที่ต้องการความช่วยเหลือพิเศษ ร่วมผลักดันการพัฒนาและปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง สนับสนุนการดำเนินของภาครัฐโดยจัดทำคู่มือกฎหมายและจัดการฝึกอบรมให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง สนับสนุนการออกหน่วยบริการเฉพาะกิจในพื้นที่ห่างไกลเข้าถึงยาก รวมถึงสนับสนุนเครื่องมือและอุปกรณ์การทำงาน การทำงานของ UNHCR ดังกล่าวนี้ล้วนมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติและยุติภาวะดังกล่าวให้หมดสิ้นไป
การสนับสนุนของท่านช่วยให้ UNHCR สามารถทำงานได้อย่างต่อเนื่อง โปรดพิจารณาบริจาคเงินอย่างต่อเนื่องตอนนี้ โดยคุณสามารถบริจาคออนไลน์ได้ เพื่อความสะดวก ปลอดภัย และเป็นส่วนหนึ่งของการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ได้ทุกที่ทุกเวลา
ขั้นตอนการบริจาคช่วยเหลือผู้ไร้รัฐไร้สัญชาติ
คุณสามารถร่วมบริจาคเพื่อช่วยเหลือบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ และร่วมเป็นส่วนหนึ่งกับครอบครัว UNHCR แบบออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ของเราได้ด้วย 4 ขั้นตอน
- เข้าไปที่เว็บไซต์ https://donate.unhcr.org/th/th/stateless เพื่อบริจาคให้บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ
- เลือกประเภทการบริจาคอย่างต่อเนื่องเพื่อประสิทธิภาพสูงสุดในการมอบความช่วยเหลือ และระบุจำนวนเงินที่ต้องการบริจาค
- กรอกข้อมูลของคุณเพื่อรับข้อมูลยืนยันการบริจาค และอัปเดตการให้ความช่วยเหลือจาก UNHCR กดยืนยันการบริจาค ผ่านบัตรเครดิตหรือช่องทางอื่นๆ ที่ท่านเลือก
ช่องทางการบริจาคเงินสนับสนุนผ่าน UNHCR
บริจาคออนไลน์ผ่านทางเว็บไซต์
การบริจาคออนไลน์สามารถทำได้ผ่าน https://donate.unhcr.org/th/th/stateless โดยเลือกบริจาครายเดือนเพื่อช่วยเหลือบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ และชำระเงินผ่านบัตรเครดิตหรือช่องทางอื่นๆ ที่คุณเลือกไว้
บริจาคผ่านบัญชีธนาคาร
สำหรับผู้ที่สะดวกบริจาคผ่านบัญชีธนาคาร สามารถเลือกช่องทางการบริจาคของแต่ละธนาคาร ชื่อบัญชี UNHCR Special Account ได้ตามรายละเอียดดังต่อไปนี้
ธนาคาร : ไทยพาณิชย์ (SCB)
เลขที่บัญชี : 004-2-25859-6
ธนาคาร : กสิกรไทย (KBank)
เลขที่บัญชี : 030-2-88804-3
ธนาคาร : กรุงไทย (KTB)
เลขที่บัญชี : 167-0-19574-0
ธนาคาร : อิสลามแห่งประเทศไทย (iBank)
เลขที่บัญชี : 008-1-36212-9
ธนาคาร : กรุงเทพ (BBL)
เลขที่บัญชี : 004-2-25859-6
*เมื่อทำรายการเสร็จแล้วส่งสลิปโอนเงินมาที่ LINE @unhcrdonation เพื่อยืนยันการบริจาคและรับหนังสือขอบคุณการบริจาค
บริจาคผ่านเจ้าหน้าที่ระดมทุนตามสถานที่ต่าง ๆ
หากต้องการบริจาคผ่านเจ้าหน้าที่ระดมทุนตามสถานที่ต่าง ๆ พบกับเจ้าหน้าที่และพูดคุยเพื่อรับทราบข้อมูลการช่วยเหลือ เจ้าหน้าที่จะช่วยอำนวยความสะดวกในการบริจาคผ่านบัตรเครดิตอย่างปลอดภัยและมั่นใจได้ โดยท่านสามารถสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับการบริจาคเพิ่มเติมได้ที่ LINE: @UNHCRThailand หรือทางอีเมล [email protected]
ประเภทการบริจาคเงินช่วยเหลือผ่าน UNHCR
ท่านสามารถบริจาคเงินช่วยเหลือได้ 2 ประเภท ดังนี้
บริจาครายเดือน
การบริจาคแบบรายเดือน สนับสนุนการสร้างความเปลี่ยนแปลงที่เปลี่ยนเป็นความคุ้มครอง และความช่วยเหลือที่จำเป็นทุกด้าน เพื่อให้บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ และผู้ลี้ภัยได้รับความช่วยเหลืออย่างต่อเนื่อง และสร้างความเปลี่ยนแปลงได้อย่างยั่งยืน
บริจาคแบบรายครั้ง
ท่านสามารถร่วมบริจาคเงินแบบรายครั้งเพิ่มเติม เพื่อมอบความช่วยเหลือในสถานการณ์ฉุกเฉินที่บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติอาจได้รับผลกระทบ เช่น เหตุน้ำท่วมใหญ่ใน จ. เชียงราย
มอบชีวิตใหม่ให้ผู้ไร้รัฐไร้สัญชาติในประเทศไทย
ภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ คือปัญหาสำคัญที่เกิดขึ้นทั่วโลก เป็นอีกหนึ่งความท้าทาย ที่ต้องได้รับการแก้ไขจัดการ รวมทั้งช่วยเหลือและพัฒนาชีวิตของบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติให้ได้มีสัญชาติ สถานะบุคคลและสามารถเข้าถึงสิทธิต่าง ๆ ที่ดียิ่งขึ้น UNHCR ทำงานในประเทศไทยและทั่วโลกให้ความช่วยเหลือ และสนับสนุนรัฐบาล และองค์กรพันธมิตรเพื่อให้บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติสามารถใช้ชีวิตอย่างมีศักดิ์ศรี มีความเท่าเทียม และมั่นคงปลอดภัย