بسیاری از پناهندگان به دلیل درگیری‌های مداوم، آزار و اذیت و عدم امنیت در کشورهایشان، نمی توانند به خانه‌های خود بازگردند.
بسیاری از آنها در شرایط نامطلوبی زندگی می کنند یا نیازهای خاصی دارند که در کشورهایی که در ابتدا در آنجا پناهنده شده‌اند قابل رفع و رجوع نیست. در شرایطی از این دست، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان طبق اساسنامه و قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد، پناهندگان را در کشور ثالثی اسکان مجدد می‌دهد.
اسکان مجدد عبارت است از انتقال پناهندگان از یک کشور به کشوری دیگر که با پذیرش آنها موافقت کرده و در نهایت به آنان اقامت دائم اعطا خواهد نمود. این اقدام شکلی ملموس از همبستگی بین المللی و تقسیم مسئولیت در راستای کاهش تأثیر میزبانی از تعداد زیادی از پناهندگان در قلمرو یک کشور است. با این حال، اسکان مجدد یک حق نیست و برای آسیب پذیرترین پناهندگانی که با خطرات خاص مواجه هستند یا آسیب پذیری خاصی دارند در نظر گرفته شده است. کمتر از 1 درصد از کل پناهندگان در سراسر جهان اسکان مجدد داده می شوند.
در سال 1999 میلادی، کمیساریا یک برنامه اسکان مجدد برای پناهندگان – عمدتاً افغانستانی – ساکن ایران را آغاز کرد. با این حال، سهمیه اسکان مجدد برای ایران در چند سال گذشته رو به کاهش بوده و این سهمیه در سال 2021 میلادی به عدد صفر رسید.
از سال 2021 میلادی، با توجه به افزایش نیازهای حمایتی پناهندگان در ایران همراه با وضعیت امنیتی در افغانستان، کمیساریا با شرکای اسکان مجدد و دولت جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای برنامه اسکان مجدد همکاری می کند.
علاوه بر اسکان مجدد، فرصت های مختلفی برای پناهندگان و پناهجویان وجود دارد که بتوانند به طور ایمن و قانونی وارد کشور ثالثی شده و در آنجا اقامت کنند تا نیازهای آنان به حمایت بین المللی برآورده شود. این فرصت‌ها راه‌های تکمیلی نامیده می‌شوند و به طور کلی به پنج دسته مختلف تقسیم می‌شوند: پیوستن به خانواده، راه‌های بشردوستانه، مسیرهای تحصیلی، مسیرهای شغلی و حمایت (اسپانسرشیپ) شخصی یا اجتماعی. معیارهای مسیرهای تکمیلی توسط خود کشورها تعیین و تصمیم گیری می‌شوند. پناهندگان و پناهجویان می توانند مستقیماً برای این راه‌ها درخواست دهند و هیچ ارجاعی از سمت کمیساریا برای روند درخواست مورد نیاز نیست. نقش کمیساریا در ایران ارائه مشاوره و دادن اطلاعات پیرامون فرصت‌های تایید شده، معیارها و فرآیندهای درخواست است.