لطفا اطلاعات خود را در خصوص واکسیناسیون کووید-19 و کارایی آن از منابع رسمی و مورد اعتماد ازجمله سازمان جهانی بهداشت(WHO) کسب نمایید و از شایعاتی که به سلامت و ایمنی شما و اجتماع آسیب می‌رسانند، برحذر باشید.
1. واکسیناسیون چیست؟
- واکسیناسیون روش ساده، ایمن و اثربخش محافظت از افراد در برابر بیماریهای مضر پیش از تماس افراد با عوامل این بیماریها است. در فرایند واکسیناسیون، از توان طبیعی دفاعی بدن برای مقاوم سازی آن در برابر عفونت‌های خاص استفاده میگردد و اینگونه، سیستم ایمنی بدن قدرت بیشتری پیدا می‌کند. واکسن‌ها تولید پادتن‌ها را به سیستم ایمنی بدن، هنگام در معرض قرار گرفتن بیماری آموزش می‌دهند.
2. نحوه کارکرد واکسن چگونه است؟
- واکسن‌ها خطرات ابتلا به بیماری را، از طریق تقویت وضعیت دفاعی بدن و افزایش قوای حفاظتی آن، کاهش می‌دهند. سیستم ایمنی بدن پس از دریافت واکسن پاسخ می‌دهد و:
- عوامل بیماری‌زای مهاجم ازجمله ویروس یا باکتری را شناسایی می‌نماید.
- پادتن‌ها را که پروتئین‌هایی هستند که بطور طبیعی توسط دستگاه ایمنی برای مبارزه با بیماریها ساخته می‌شوند، تولید می‌نماید.
- بیماری و نحوه مبارزه با آن را فراموش نخواهد کرد. در صورت در معرض عامل بیماری‌زا قرار گرفتن در آینده، سیستم ایمنی بدن می‌تواند به سرعت با آن بیماری مبارزه نماید و احتمال بیمار شدن را کاهش دهد.
- بنابراین، واکسن روشی ایمن و هوشمندانه برای بالا بردن ایمنی در بدن بدون مبتلا شدن به بیماری است. در صورت دریافت حداقل یک دوز واکسن، عموما بدن در برابر بیماری برای دوره‌ای خاص پس از واکسیناسیون تحت حفاظت قرار خواهد گرفت. در صورت ابتلا به ویروس یا باکتری که بدن در برابر آن واکسیناسیون شده است، احتمال ابتلا به نوع شدید بیماری پایین میباشد.
- برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، لطفا به وبسایت سازمان جهانی بهداشت مراجعه نمایید.
3. واکسیناسیون پناهندگان و سایر گروه‌های هدف در ایران مسئولیت کیست؟
- مقامات کشوری مسئول تامین سلامت و بهداشت عمومی و برنامه واکسیناسیون کووید-19 در جمهوری اسلامی ایران هستند و تعهد خود را در گنجاندن کلیه گروه‌های هدف ازجمله پناهندگان افغانستانی و عراقی، دارندگان گذرنامه افغانستانی و افراد فاقد مدرک در برنامه ملی واکسیناسیون از طریق سامانه سیب اعلام داشته‌اند.
- کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) واکسن خریداری نمی‌کند اما از تلاش‌های پیشگیری و پاسخ به کووید-19 دولت محترم جمهوری اسلامی ایران ازجمله از طریق تقویت بخش سلامت و تسهیل دسترسی پناهندگان به طرح بیمه همگانی سلامت حمایت می‌نماید.
- کمیساریا همراه با سایر آژانس‌های سازمان ملل متحد به همکاری با دولت محترم جمهوری اسلامی ایران برای گنجاندن کلیه گروه های هدف در برنامه ملی واکسیناسیون ادامه می‌دهد.
4. آیا اتباع در ایران در برنامه ملی واکسیناسیون لحاظ شده‌اند ؟
بله. پناهندگان دارای مدرک و سایر اتباع (پاسپورت و یا فاقد مدرک) در ایران در برنامه ملی واکسیناسیون لحاظ شده‌اند و واکسن را همزمان با اتباع ایرانی دریافت می‌کنند.
5. من پناهنده یا شهروند فاقد مدرک و ساکن ایران هستم. چگونه می‌توانم برای دریافت واکسن کووید-19 ثبت‌نام کنم؟
- بنا به اطلاعیه کمیساریا، دولت محترم جمهوری اسلامی ایران به افراد واجد شرایط از طریق پایگاههای سلامت و دفاتر استانی اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اطلاع‌رسانی می‌نماید و کمپین واکسیناسیون کووید-19 از طریق روش‌های متعدد زیر انجام خواهد شد:
- خانه‌های بهداشت یا پایگاههای بهداشت در مهمانشهرها: در طی کمپین کووید-19، این مراکز و پایگاههای بهداشت، خدمات خود را همانند تمامی مراکز جامع خدمات سلامت روزانه به مدت 16 ساعت ارائه می‌نمایند.
- مراکز جامع خدمات سلامت و پایگاههای بهداشت: که در مناطق حاشیه شهرها در برخی از شهرها و استانها که دارای جمعیت‌های پناهندگان و اتباع هستند قرار دارند.
- پایگاههای بهداشت تابعه و تابعه در هر یک از مراکز بهداشتی و درمانی (شهری یا روستایی).
6. آیا نیاز دارم که مدارک خاصی را برای واکسیناسیون همراه داشته باشم؟
- برای پناهندگان دارای مدرک کارت آمایش، بهمراه داشتن کارت و یا جزئیات ثبت‌نام در سامانه سیب و یا هرگونه مدرک برای اثبات حضور خود در جمهوری اسلامی ایران ضروری میباشد. سایر اتباع (پاسپورت و یا فاقد مدرک) نیز می توانند به مراکز واکسیناسیون مراجعه نمایند و با اظهار اطلاعات شخصی خود، واکسن دریافت کنند.
7. چرا من و خانواده ام باید واکسن دریافت کنیم؟
- تمام افراد مبتلا به کووید-19 دچارعلایم شدید نمی‌گردند اما این بیماری می‌تواند همراه با تبعات و عواقب شدید نیازمند به بستری درازمدت و در برخی موارد مراقبت‌های ویژه پرهزینه باشد. حتی در میان بیماران بهبود یافته از این بیماری، احتمال اثرات درازمدت بر سلامت نیز وجود دارد. در بدترین حالت، عفونت کووید-19 منجر به مرگ فرد مبتلا میگردد.
- تبعات شدید کووید-19 بیشتر در میان افرادی مشاهده میگردد که دارای بیماری زمینه‌ای از جمله (چاقی، دیابت، فشار خون، بیماری قلبی-عروقی یا ریوی، سرطان، بیماریهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی) می باشند. با این وجود، کلیه افراد در تمامی گروه‌های سنی نسبت به این ویروس و مخصوصا سویه‌های جدید آن آسیب‌پذیرهستند.
- واکسن روشی ایمن و اثربخش برای حفاظت در برابر ابتلا به علائم شدید و تبعات و عوارض بیماری است.
- “ما ایمن نیستیم مگر آنکه همگان ایمن باشند”: ضرورت دارد که همگان اعم از اتباع خارجی (پناهندگان دارای مدرک و سایر اتباع (پاسپورت و یا فاقد مدرک) در ایران) یا ایرانی برای ممانعت از انتشار کووید-19 واکسن آن را دریافت نمایند.
- واکسیناسیون داوطلبانه میباشد اما برای حفظ سلامت فردی و عمومی ضروری است.
8. آیا دوز دوم /دوز سوم یا دوز یادآور ضروری است؟
- به منظورتضمین ایمنی، روش‌های درست را باید هنگام دریافت واکسن اجرا نمود. در خصوص واکسنهای دو مرحله‌ای، باید توجه داشت که زمانبندی درست برای دو مرحله واکسیناسیون رعایت شود. ایمنی در برابر بیماری با فقط یک دوز حاصل نمی‌گردد.
- اجتناب از دوز دوم واکسن می‌تواند به نوع علامت‌دار بیماری و افزایش عفونت منجر گردد.
- تزریق دوز سوم (دوز یادآور) کووید-19 شامل تزریق دوز اضافی واکسن میباشد که پس از کاهش تدریجی ایمنی تأمین شده توسط تزریق یا تزریقهای اولیه، ارائه میگردد. تزریق دوز سوم (دوزیادآور) به افراد در حفظ ایمنی قوی در برابر نوع شدید بیماری کووید-19 کمک می‌نماید. در صورت امکان، توصیه می گردد که افراد واکسن شده، دوز سوم (دوزیادآور) را نیز دریافت کنند.
9. آیا افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند می‌توانند زدن ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را کنار بگذارند؟
- خیر. ضرورت دارد که همگان از جمله افرادی که واکسن دریافت نموده‌اند همچنان روش‌های پیشگیری ازجمله شستن دست‌ها، استفاده درست از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی (اجتناب از مکان های شلوغ و فضاهای دارای تهویه نامناسب، صرف غذا به صورت جمعی) را رعایت نمایند و در صورت ناخوشی یا ابتلا به هرگونه علایم / عوارض بیماری در محل کار حاضر نشوند.
- واکسیناسیون به معنای عدم ابتلای فرد به کووید-19 و یا عدم احتمال ناقل بودن و انتقال عفونت به دیگران نیست (اگرچه احتمال آن کاهش می‌یابد) و صرفا خطر عوارض شدید این بیماری را کاهش می‌یابد.
10. ایمنی ناشی از واکسن چه مدت باقی می‌ماند؟
- مدت زمان استمرار ایمنی را فقط می‌توان در ماهها و سالهای آتی با پژوهش بدست آورد. همچنین امکان دارد که واکسنهای متفاوت میزان اثرگذاری مختلف بر ایمنی بدن در گذر زمان داشته باشند.
- برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ایمنی ناشی از واکسن، لطفا به منابع فوق‌الذکر سازمان جهانی بهداشت مراجعه فرمایید.
11. آیا واکسن دارای خطرات، عوارض جانبی یا واکنشهای نامطلوب است؟
- اکثر واکسن‌ها ازجمله واکسنهای کووید-19 ممکن است همراه با اثرات خفیف و کوتاه مدت مانند درد موضع تزریق، خستگی یا سردرد و حتی تب ملایم باشند.
- این مسئله عموما نشانگر آغاز پاسخ و ایجاد ایمنی در بدن میباشد. عوارض جانبی مذکور معمولا پس از یک الی سه روز ناپدید می‌گردند. در موارد نادر، واکنشهای حساسیتی یا عوارض نامطلوب قابل ملاحظه ظاهر می‌شوند.
- کلیه واکسنهای تأیید شده امروزی تحت آزمایشات دقیق ایمنی و عملکرد ازجمله کارآزمایی آنها درمیان ده‌ها هزار نفر قرار گرفته‌اند.
- از آنجا که ایمنی این واکسن‌ها از طریق داده‌های موجود اثبات شده است، مورد تأیید قرار گرفتند.
- اثرات درازمدت بسیار نارایج هستند.
- برای آشنایی بیشتر با خطرات، عوارض جانبی و واکنشهای نامطلوب واکسن‌ها، لطفا به وب سایت سازمان جهانی بهداشت (WHO) مراجعه نمایید.
12. در صورت ابتلا به عوارض جانبی پس از واکسیناسیون، چه باید کرد؟
- در صورت ابتلا به علایم جدی که بیش از سه روز ادامه پیدا کنند، باید به پزشک خود یا بیمارستان یا پایگاه سلامت نزدیک محل زندگی خود مراجعه نمایید. ازجمله این علایم می‌توان به موارد حساسیت مانند تنگی نفس یا واکنشهای پوستی اشاره نمود. پزشک می‌تواند مرتبط بودن این علایم را با واکسن یا سایر موارد را ارزیابی و درمان را در صورت نیاز آغاز نماید.
- هنگام تزریق واکسن، اقدامات بعدی و محل مراجعه در شرایط اضطراری به شما اعلام خواهد شد.
13. کدام واکسن‌ها توصیه می‌گردند؟
- کمیساریا هیچ نوع خاصی از واکسن را توصیه نمی‌کند اما کلیه واکسنهای استفاده شده در سطح کشوری و مورد تأیید سازمان جهانی بهداشت (WHO) باید ایمن باشند چراکه به دفعات تحت آزمایش قرار گرفته‌اند.
- تهیه، آزمایش، ارزیابی و تأیید واکسن مبتنی بر استانداردهای ایمنی، کارایی و کیفیت شواهد مبنا و قابل قبول علمی است.
- بنا به توصیه سازمان جهانی بهداشت(WHO) ، کلیه افراد “باید واکسنی را که پیش از موارد دیگر در اختیار آنها قرار می‌گیرد و در کشور موجود است، استفاده نمایند حتی در صورتی که قبلا به کووید-19 مبتلا شده‌اند. واکسیناسیون در اسرع وقت و به موقع مهم بوده و نباید منتظر ماند”.
14. در چه زمانی واکسن بزنم ؟
- تخمین زمان واکسیناسیون شما یا هر فرد دیگر ممکن نیست.
- در حال حاضر، مطالب زیادی برای واکسن در سرتاسر جهان وجود دارد و کلیه کشورها در حال تلاش برای تأمین واکسن‌ها برای واکسیناسیون جمعیت ساکن در کشور خود هستند. تأخیرات فعلی در ارسال واکسن که ناشی از اقلام محدود کووکس هستند باعث آن شده که برخی از آسیب‌پذیرترین افراد در جهان همچنان مستعد ابتلا به این ویروس باشند.
- گسترش و تأمین واکسیناسیون در ایران متکی به تعداد واکسن‌هایی است که کشور بتواند از طریق ساز و کار کووکس و سایر توافقات با سازوکارهای بین‌المللی واکسیناسیون وارد کرده و همچنین امکان تولید داخلی واکسن میباشد.
15. آیا می‌توانم فعالیت‌های معمول خود را پس از واکسیناسیون در برابر کووید-19 از سر بگیرم؟
- بله. می‌توانید به فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده خود در صورت برخورداری از حس سلامت ادامه دهید. ضرورت دارد که اقدامات بهداشتی و نظافت شخصی را پس از واکسیناسیون رعایت نمایید چرا که واکسیناسیون به معنای عدم ابتلا به ویروس نیست.
16. آیا می‌توانم نوبت واکسیناسیون خود را با یکی از افراد نزدیک به خود که واجد شرایط نیست تعویض نمایم تا وی بتواند به جای من واکسن دریافت کند؟
- نوبت دریافت واکسن قابل انتقال به فرد دیگری نیست. پناهندگان دارای مدرک معتبر، با بهمراه داشتن کارت و یا جزئیات ثبت‌نام در سامانه سیب و دریافت نوبت واکسیناسیون براساس گروه‌بندی اولویتی و یا هرگونه مدرک برای اثبات حضور خود در جمهوری اسلامی ایران می توانند واکین دریافت نمایند. سایر اتباع (پاسپورت و یا فاقد مدرک) می توانند به مراکز واکسیناسیون مراجعه نمایند و با اظهار اطلاعات شخصی خود، واکسن دریافت کنند.
17. آیا دریافت واکسن کووید-19 در شرایط ابتلا به وضعیت زمینه‌ای پزشکی ایمن است؟
- ما متوجه نگرانی‌های عمومی درباره واکسن‌ها مخصوصا عوارض جانبی احتمالی آنها هستیم. واکسیناسیون کووید-19 مخصوصا برای افراد مبتلا به بیماری های زمینه‌ای (ازجمله بیماریهای قلبی، بیماریهای ریوی، دیابت، فشار خون، انواع سرطان، کم کاری دستگاه ایمنی بدن و چاقی) اهمیت دارد چراکه احتمال ابتلا به نوع شدید کووید-19 در میان این دسته از افراد بالاتر است.
- لطفا با پزشک، بیمارستان یا پایگاه بهداشت محل زندگی خود در خصوص شرایط خاص سلامتی خود تماس حاصل نمایید.
18. آیا افرادی که در حال حاضر مبتلا به کووید-19 هستند می‌توانند واکسن دریافت کنند؟
- واکسن در اختیار فردی که در حال حاضر مبتلا به کووید-19 هستند قرار نمی‌گیرد اما یک ماه پس از بهبود و تست منفی مبتلا به این ویروس، این دسته از افراد می‌توانند جهت واکسیناسیون اقدام نمایند.
19. در صورت ابتلای قبلی به کووید-19 و بهبودی از آن، آیا همچنان نیازمند دریافت واکسن کووید-19 می‌باشم؟
- بله. شما می بایست فارغ از ابتلا یا عدم ابتلا قبلی به کووید-19، واکسن آن را دریافت نمایید.
- البته افرادی که فعلا مبتلا به کووید-19 هستند باید واکسیناسیون را تا پس از اتمام دوره بیماری و دوره قرنطینه به تعویق بی‌اندازند.
20. واکسیناسیون در چه مکان هایی انجام میگردد؟
- جهت دریافت واکسیناسیون به نزدیکترین مرکز بهداشت در محل زندگی خود مراجعه نمایید.
21. چگونه نسبت از واجد شرایط واکسیناسیون بودن اطلاع پیدا می‌کنم؟
- می‌توانید به نزدیکترین مرکز بهداشت خود مراجعه نمایید و در این زمینه اطلاعات لازم را بدست آورید.
22. آیا واکسیناسیون رایگان میباشد و یا آنکه باید هزینه‌ای در قبال آن پرداخت نمایم؟ آیا واکسیناسیون تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد؟
- واکسیناسیون در برابر کووید-19 برای کلیه افراد ساکن در ایران رایگان است. بنابراین، پوشش بیمه ضرورت نداشته و نیاز به پرداخت هیچ‌گونه هزینه‌ای نیست.
- چنانچه از شما مبلغی در ازای واکسیناسیون درخواست شد، لطفا با کمیساریا تماس بگیرید.
23. آیا واکسن را می‌توان از داروخانه یا بیمارستان خریداری نمود؟
- خیر. واکسن را در حال حاضر نمی‌توان خریداری کرد و باید منتظر نوبت خود برای دریافت واکسن رایگان خریداری شده از سوی دولت محترم جمهوری اسلامی ایران بمانید.
24. چنانچه مایل به دریافت واکسن نباشم، چهاتفاقی میافتد؟
- واکسیناسیون اجباری نیست و بدون رضایت فرد انجام نخواهد شد اما کمیساریا با توجه به توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO) اکیدا توصیه می‌نماید که کلیه افراد در صورت امکان برخورداری از واکسیناسیون، واکسن را دریافت نمایند.
25. برای کسب اطلاعات در خصوص واکسن کووید-19، با چه فردی می‌توانم تماس بگیرم؟
-
- در صورت نیاز به اطلاعات و منابع در خصوص کووید-19 و پویش واکسیناسیون، می‌توانید با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
تهران
کلیه افراد ساکن در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، البرز، تهران، زنجان، سمنان، کردستان، کرمانشاه، گیلان، قزوین، قم، مازندران، مرکزی و همدان:
تلفن: 88212520-021 (یکشنبه الی پنجشنبه از 30/8 الی 30/15).
اصفهان
کلیه افراد ساکن استان اصفهان:
تلفن: 34442841-031 (یکشنبه الی چهارشنبه از 30/8 الی 30/15)
مشهد
کلیه افراد ساکن استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان:
تلفن: 37685641-051 (یکشنبه الی چهارشنبه از 00/9 الی 00/12 و 00/14 الی 00/16)
کرمان
کلیه افراد ساکن استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان و یزد:
تلفن: 32476851-034 و 32476850-034 (یکشنبه الی چهارشنبه از 30/8 الی 30/15)
شیراز
کلیه افراد ساکن استانهای ایلام، بوشهر، خوزستان، فارس و لرستان
تلفن: 37229692-071 و 37236014-071 (یکشنبه الی چهارشنبه از 30/8 الی 30/15)